⁣

Pa-roznamu liudzi ŭsprymajuć muzyku. Tut mnohaje zaliežyć ad nastroju… Šmat razoŭ mnie davodzilasia sluchać slavutuju «Apasijanatu» Bietchoviena ŭ vykanańni takich suśvietna viadomych pijanistaŭ, jak Śviataslaŭ Rychter i Emiĺ Hilieĺs. Alie, badaj, takoha mocnaha i niezabyŭnaha ŭražańnia, jak adnojčy, jana jašče nie vyklikala ŭ mianie nikoli. A vykanaŭcam tady byŭ zusim nieviadomy pijanist.

U hety vychadny majski dzień na haradskim stadyjonie prachodzili spartyŭnyja spabornictvy. Pa-viasnovamu jarka śviacila laskavaje sonca. Usiudy, dzie chto moh, raśsielisia dzieci i žonki aficeraŭ — pastajannyja balieĺščyki.

Ihraŭ nievialiki duchavy arkiestr. Pryhožyja vaĺsy i badzioryja maršy nadavali spartyŭnamu śviatu asablivuju ŭračystaść.

Apoŭdni stala vieĺmi dušna. Adčuvalasia, što źbirajecca navaĺnica.

Tak i zdarylasia. Reźkija paryvy vietru ŭźniali ŭhoru slupy pylu. Žaŭtavataje voblaka zaklubilasia ŭ haračym pavietry i panieslasia ŭ bok liesu. Na suchuju ziamliu ŭpali pieršyja ciažkija kropli daždžu.

Da bližejšaha budynka — Doma aficeraŭ — kinulisia, jak pa kamandzie, i spartśmieny, i balieĺščyki. Prastorny viestybiuĺ vieĺmi chutka napoŭniŭsia liudźmi. Čulisia ŭschvaliavanyja halasy. 3 druhoha paviercha danosilisia cichija huki muzyki. Mnie zachacielasia padniacca tudy.

U kutku vialikaj zaly stajaŭ čorny rajaĺ. Ihraŭ malady siaržant, a vajskoŭcy, što akružyli jaho, viesiela prytupvali ŭ takt. Siaržant uśmichaŭsia. Potym pahliadzieŭ u akno. Nizkaje nieba zaslali hustyja ciomnyja chmary. Tvar siaržanta raptam staŭ surjoznym. Jon zirnuŭ na svaich sluchačoŭ i ŭziaŭ pieršy akord «Apasijanaty».

Čaroŭnyja huki muzyki Bietchoviena cicha paplyli pa prastornaj zalie… Doždž amaĺ u takt muzycy zabarabaniŭ pa mokrych šybach. Na vulicy zusim ściamniela. Hrukat hromu čuŭsia ŭsio vyraźniej, nabližaŭsia, i razam z im narastala chvalia hukaŭ, pieratvarajučysia ŭ burlivy patok uschvaliavanych dumak i pačućciaŭ.

Nichto tak dakladna nie vykazaŭsia pra «Apasijanatu », jak francuzski piśmieńnik Ramen Ralan: «Palymiany patok u hranitnym rečyščy».

Niečakana ŭ stychii hukaŭ naradzilasia mielodyja niejkaha «zdavaĺnieńnia». Heta pačalasia druhaja, pavoĺnaja častka sanaty. I ŭ toj ža čas, byccam by ŭ adkaz muzycy, dalioka, nad samym liesam, na chvilinku vyhlianula z-za ciomnaj chmary niaśmielaje sonca. Alie ŭ hetaj karotkaj pieradyšcy, što źmianila surovy charaktar mielodyi na miakki, piaščotny, adčuvalasia tryvožnaje čakańnie. Raptam malanka, niby tonkaja dyryžorskaja palačka, čyrknula jarkaj uspyškaj, i praz imhnieńnie raskaty hromu, byccam arkiestr-hihant, strasianuli ziamliu.

Napružańnie hukaŭ dasiahnula svajoj miažy. Pijanistu niby pieradalasia častka hetaj stychijnaj sily. Imkliva biehali tonkija paĺcy pa klavišach rajalia. Paryŭ vietru praz adkrytuju fortku naciahnuŭ liohkuju štoru na aknie, pieratvaryŭšy jaje, jak usim zdalosia, u miaciežny vietraź.

U zalie byli saldaty, siaržanty, aficery, ich žonki. Jany ŭsie zaraz byli abjadnany pačućciom hlybokaha supieražyvańnia. Ciažka skazać, jak razumieŭ sanatu Bietchoviena kožny z ich, alie raŭnadušnych nie bylo.

Pastupova ŭdary hromu addalilisia, zmoŭkli. Rastali i apošnija akordy muzyki. Siaržant apuściŭ ruki i niekatory čas siadzieŭ nieruchoma. I mnie padumalasia, što ŭ hetaje imhnieńnie kožny z nas choć u niekatoraj stupieni adčuŭ toje hlybokaje jadnańnie z žyćciom i pryrodaj, jakoje adnojčy tak uschvaliavala dušu Bietchoviena.