Беларуская лацінка

Apieĺsiny

M. Paźniakoŭ

Чытаць гэты тэкст кірыліцай

Kali ja naviedvaju svaich dziaciej i ŭnukaŭ, to abaviazkova viazu im apieĺsiny. Choć dlia mianie jany ŭžo i nie takija smačnyja, jak u daliokim viaskovym malienstvie. Takich prysmakaŭ u rańnim dziacinstvie ja i nie viedaŭ. U vialikaj siamji bylo nie da apieĺsinaŭ, kali i chlieb časam adsutničaŭ na stalie. Alie toj dzień, kali ja ŭpieršyniu smakavaŭ apieĺsiny, i siońnia ŭryvajecca ŭ maju pamiać sa šmathadovaj daliečyni dzivosnym vodaram i najsmačniejšym lasunkam.

Niejak lietam u našu viosku na kanikuly pryjechaŭ minski chlopčyk Tolia.

Jon siabravaŭ z maim starejšym bratam Ivanam. Staličny hość mnie vieĺmi spadabaŭsia: pryhoža apranuty, vietlivy, dobrazyčlivy. Jon vylučaŭsia ščodraściu: to cukierkaj pačastuje, to limanadam, to piačeńniem. A jak cikava bylo sluchać jaho apoviedy pra dalioki i pryhožy horad!

Adnojčy, kali my z bratam paśvili statak karoŭ, Tolia, na maju vialikuju radaść, naprasiŭsia dapamahać nam. Toj dzień staŭ dlia mianie adnym z samych pamiatnych.

Nazirajučy ŭ luzie za karovami, ja imknuŭsia być pobač z Toliem, sluchać jaho historyi z haradskoha žyćcia. Zadavaŭ jamu pytańni, na jakija toj achvotna adhukaŭsia.

Apoŭdni, kali karovy, naskubšysia ŭvoliu sakavitaj travy, paliehli, my prysieli pad lazovym kustom. Brat raźviazaŭ palatnianuju torbačku, sabranuju klapatlivaj matuliaj. Tolia raskryŭ spartyŭnuju sumku i dastaŭ niezvyčajnyja aranžavyja plady. Heta byli apieĺsiny, jakija ja ŭbačyŭ pieršy raz u žyćci. Pakuĺ my ŭtroch upliatali vendžanaje miasa z chliebam i varanyja jajki z ahurkom dy zapivali malakom, ja z cikaŭnaściu pahliadaŭ na aranžavyja miačyki. Jany abudžali ŭva mnie pradčuvańnie smakaty. A kali Tolia skazaŭ, što apieĺsiny pryviezieny z Afryki, to ździŭlieńnie majo nie miela miežaŭ.

Tolia spraktykavana ačyściŭ adzin z apieĺsinaŭ, padzialiŭ na doĺki, abdajučy nas pryjemnym vodaram. Kali ž pieršaja doĺka apynulasia ŭ maim rocie, mnie padalosia, što ničoha boĺš smačnaha ŭ śviecie i być nie moža. Tym časam Tolia razdaŭ nam ažno pa dva celyja apieĺsiny. O, jakim hierojem u toj momant zrabiŭsia jon u maich ščaślivych vačach!

Adzin apieĺsin ja ačyściŭ i pastupova źjeŭ. Druhi vyrašyŭ prychavać, kab adnieści mamie i mienšym siastryčcy i braciku. Smakujučy apieĺsin, sluchajučy Toliu, ujaŭliajučy daliokuju Afryku, ja prylioh na travu i nieŭzabavie zasnuŭ. Mnie pryśniŭsia niezvyčajny sad, a ŭ im mnostva vysokich pyšnych dreŭ z pryhožaj listotaj. A na halinach tych dreŭ — sotni, tysiačy śpielych apieĺsinaŭ. Jany, vialikija, pachkija, zavarožvali, pryciahvali. I taki vodar stajaŭ navokal, što ja pračnuŭsia.

Chlopcy stajali tam, dzie paśviŭsia statak. A kalia mianie liažaŭ jašče adzin vialiki apieĺsin. Napeŭna, Tolia paklaŭ jaho, kab znoŭ paradavać mianie, kali ja pračnusia. Vidać, zdahadaŭsia, što adzin apieĺsin ja schavaŭ, kab prynieści damoŭ.

Druhuju palovu dnia ja časta paziraŭ na sonca, jakoje vialikim apieĺsinam visiela ŭ niebie i nie śpiašalasia sadzicca. Chtości niby spakušaŭ mianie pradoŭžyć lasavacca apieĺsinami. Alie ja vytrymaŭ tuju mocnuju spakusu. I dva aranžavyja miačyki, dva aranžavyja soniejki ŭpryhožyli viečaram ściply stol u našaj radasnaj chacie.