Vydra padviala
V. Hurski
Mikalaj naradziŭsia ŭ vioscy lia viarchoŭja Niomana. Dobra plavaŭ, nyraŭ, laviŭ rukami rybu. Na heta taksama spryt patrebny. Byŭ jon u dziacinstvie ściplym, cichim. A vyras, abjeździŭ paŭśvietu marakom — staŭ zadavacca.
— PIto tvoj Nioman — raŭčuk! U im toĺki žaby dy piečkury vodziacca!
Ja ž kitoŭ u akijanie za chvost laviŭ, na čarapachach jeździŭ viarchom! Akul za chvost na palubu vykidvaŭ! — pachvaliaŭsia jon.
Mo i da siońniašniaha dnia tak by chvaliŭsia Mikalaj, kab nie źbila z jaho pychu… vydra.
Vydra zachapilasia na paliavańni i dalioka adplyla ad svajho hniazda.
Nie ahliedzielasia, jak pačaŭsia dzień. A tut jašče rybakoŭ naźbiralasia šmat. Jana i rašyla pierasiedzieć da nočy ŭ adnoj z zapasnych schovanak.
Niepadalioku pačuŭsia šum — heta rybaki zaciahnuli nievad. Dzieci pliuchalisia lia bieraha i vyhaniali rybu. Vydra taksama nie ŭsiedziela ŭ niehlybokaj nary pad navislym bieraham i paplyla da znajomaha paliena, dzie nie raz chavalasia ŭ čas niebiaśpieki.
Kryk, śmiech nabližalisia da jaje. Spalochanaja ryba, ubačyŭšy sietku, pačala chavacca pad karčy, u vodaraści, jamy. Pobač z vydraj zatailasia niekaĺki vialikich rybin. Jaź svaim chvastom navat kazytaŭ pa jaje nosie.
Stary liephč lioh na dno. Vydra taksama ścišylasia i pačala čakać. A nievad nabližajecca! Voś jon nad samaj halavoj, alie začapiŭsia za paliena i spyniŭsia.
Adzin z rybakoŭ nyrnuŭ, kab vyzvalić nievad. Jaho ruka miĺhanula lia samaj mordy vydry, jakaja ad strachu navat vočy zažmuryla. Kali ž raspliuščyla ich, ubačyla, što nievad pajšoŭ daliej, a rybak usplyvaje navierch.
«Jašče trochi pačakaju, — dumala vydra, — i možna plyści da bieraha.
Boĺš tak dalioka ad hniazda zaplyvać nie budu! Zusim inšaja sprava siadzieć u svajoj nary pamiž karaniami piacisothadovaha duba. Tudy nichto nikoli nie zaliezie. Choć sto nievadaŭ chaj ciahajuć z ranicy da viečara. A tut kalacisia ad strachu».
Vydra vysunula halavu i chaciela plyści, jak lia jaje nary pačulisia ŭspliosk vady i halasy.
Heta havaryŭ Mikalaj (jon pryjechaŭ na adpačynak u rodnuju viosku) sa svaim bratam Mišam, vučniem treciaha klasa. Mikalaj źbiraŭsia pahliadzieć pad palienam, bo tam zaŭsiody što-niebudź byvaje. Da hetaha jon užo vykinuŭ na piasok zdaraviennaha jazia, za im papaŭsia liešč, jakoha Mikalaj z pašanaj vynies na samy bierah, šyroka rasstaviŭšy ruki.
Vydra naściarožylasia: źjaviŭsia čalaviek. Jon vadziŭ rukami prama kalia jaje nosa, što liedź paśpiela adsunucca. Alie voś znoŭ źjaviŭsia — i vydru prycisnuli da paliena dužyja ruki, paciahnuli ŭvierch. Vydra strapianulasia i kipciurami drapnula maraka pa žyvacie, hryzanula zubami za hrudzi.
Ruki aslabieli. Źviarok vyskačyŭ navierch, hlytnuŭ pavietra i znoŭ schavaŭsia ŭ vadu. Mikalaja ž nie bylo.
Miška na bierazie zaliamantavaŭ. Na kryk źbiehlisia rybaki.
Narešcie vynyrnuŭ Mikalaj, biely jak palatno. Pa žyvacie i hrudziach ciakli čyrvonyja ručajki, farbavali mokraje ciela.
Vydra ž pakazalasia jašče raz na siaredzinie Niomana i paplyla na svaju pastajannuju kvateru.
Na bierazie rybaki pieraviazvali Mikalaja, žartavali, kab byŭ boĺš aściarožnym, bo vydra mahla i vočy pavydzirać.
— Nadumaŭsia rukami drapiežnicu zlavić! — havaryli rybaki. — Heta tabie nie akul za chvost na palubu vykidvać!
3 taho času minula šmat hadoŭ. Vyras Miša. Zbylasia jaho mara — staŭ, jak brat, marakom. Štohod pryjazdžaje z Mikalajem na znajomyja bierahi adpačyć. Kupajucca razam u Niomanie, nyrajuć, loviać rukami rybu. Alie vydry pabojvajucca: što ni kažy, vydra jość vydra! Jaje holymi rukami nie voźmieš!
I Mikalaj pierastaŭ chvalicca. Liedź što, nie vycierpić chtoniebudź i paprosić raskazać, jak jon z akijana akul za chvost vykidvaŭ, a ŭ Niomanie vydru rukami laviŭ.
Pad viasioly śmiech siabroŭ prykusvaŭ hubu marak…