Haloŭnaja biblijateka krainy
R. Matuĺski
Vosieńniu 1921 hoda pry Bielaruskim dziaržaŭnym univiersitecie byla stvorana biblijateka, jakaja z časam pačala vykonvać funkcyi haloŭnaj biblijateki krainy. Paźniej śpiecyjaĺnaj pastanovaj kiraŭnictva našaj respubliki biblijateka aficyjna abvieščana dziaržaŭnaj ustanovaj. 1922 hod ličycca hodam zasnavańnia viadučaj biblijateki Bielarusi.
Pieršym dyrektaram hetaj šanoŭnaj ustanovy staŭ Iosif Simanoŭski. Heta byŭ čalaviek šyrokaj erudycyi. Jon atrymaŭ vydatnuju jeŭrapiejskuju adukacyju. Simanoŭski ŭznačaĺvaŭ biblijateku boĺš za sorak hadoŭ i šmat zrabiŭ dlia jaje raźvićcia. Pieršy dyrektar biblijateki byŭ uznaharodžany ordenam Pracoŭnaha Čyrvonaha Ściaha.
Pieršapačatkovy fond biblijateki skladaŭ tryccać tysiač dakumientaŭ. U pieršyja hady jaje isnavańnia aktyŭna nabyvalisia kaštoŭnyja pryvatnyja kaliekcyi. Šmat vydańniaŭ bylo atrymana z biblijatek duchoŭnych navučaĺnych ustanoŭ Bielarusi, knižnych fondaŭ Maskvy i Lieninhrada. Šyroka raźvivalisia mižnarodnyja knihaabmiennyja suviazi. Užo ŭ kancy dvaccatych hadoŭ biblijateka padtrymlivala sistematyčny knihaabmien z ustanovami mnohich krain. Pa koĺkaści ekzempliaraŭ, kaštoŭnych vydańniaŭ biblijateka ŭvachodzila ŭ lik najliepšych biblijatek śvietu. Fondy biblijateki raśli, i ŭrad krainy pryniaŭ rašeńnie ab uźviadzieńni novaha budynka. Chutka kaliektyŭ supracoŭnikaŭ atrymaŭ novy, pieršy ŭ krainie śpiecyjalizavany budynak. U tryccatyja hady dvaccataha stahoddzia biblijatecy bylo prysvojena imia Uladzimira Iliča Lienina.
U pačatku 1941 hoda fond biblijateki dasiahnuŭ dvuch miĺjonaŭ ekzempliaraŭ. U čas Vialikaj Ajčynnaj vajny biblijateka byla razrabavana niamieckimi akupacyjnymi vojskami. Častku knih vyvieźli ŭ Hiermaniju, šmatlikija vydańni byli źniščany.
Paślia vyzvalieńnia Minska hrupa supracoŭnikaŭ biblijateki raspačala vialikuju rabotu pa adnaŭlieńni knižnych fondaŭ. Naladžvalisia stračanyja suviazi. U kancy vajny biblijateku znoŭ adkryli dlia čytačoŭ. Chutka fond biblijateki koĺkasna dasiahnuŭ davajennaha ŭzroŭniu.
U siamidziasiatyja hady XX stahoddzia biblijateka byla ŭznaharodžana ordenam Pracoŭnaha Čyrvonaha Ściaha.
U červieni 2006 hoda adbylosia ŭračystaje adkryćcio novaha budynka Nacyjanaĺnaj biblijateki Bielarusi. Prezident Respubliki Bielaruś uručyŭ simvaličny kliuč ad Nacyjanaĺnaj biblijateki jaje dyrektaru.
Kiraŭniku dziaržavy byŭ vypisany čytacki biliet numar adzin. Aliaksandr Ryhoravič Lukašenka adznačyŭ u knizie, dzie pakidajuć zapisy hanarovyja hości, nastupnaje: «Nacyjanaĺnaja biblijateka — uvasablieńnie mocy i praćvitańnia našaj Radzimy. Jana — śviedčańnie stvaraĺnaj sily i enierhii bielaruskaha naroda. Treba zrabić usio, kab biblijateka stala adnym z haloŭnych kuĺturnych centraŭ našaj krainy».
Nacyjanaĺnaja biblijateka, stvoranaja na pačatku dvaccataha stahoddzia, i siońnia hanarova vykonvaje misiju zachavańnia duchoŭnaj spadčyny bielaruskaha naroda. Jaje historyja nieparyŭna źviazana z liosam našaj dziaržavy, śviedčyć pra tryvaluju suviaź historyi i kuĺtury.
Mahčymaści sučasnaha budynka kardynaĺna źmianili asnoŭnyja napramki dziejnaści Nacyjanaĺnaj biblijateki Bielarusi. Ustanova ŭvasabliaje saboj novy vobraz inteliektuaĺnaj skarbnicy krainy. Biblijateka nabyla novy status, pašyryla śfiery ŭzajemadziejańnia z hramadstvam, na jaje bazie stvorany sučasny infarmacyjny i kuĺturny centr.
Na siońniašnim etapie raźvićcia biblijateka bačyć svajo pryznačeńnie ŭ źbirańni, zachavańni dakumientaŭ, u zadavaĺnieńni infarmacyjnych patrebnaściej čytačoŭ. Biblijateka zajmajecca adukacyjnaj, tvorčaj, navukovaj dziejnaściu.
Haloŭnaja biblijateka krainy zachoŭvaje bahaćci, stvoranyja rozumam čalaviectva. Jana praz kuĺturu i adukacyju źviazvaje minulaje z sučasnym. Biblijatečnaja kniha na ŭsie časy zastajecca najvialikšym adkryćciom. Jakija b sučasnyja formy jana ni nabyvala, kniha i ŭ dvaccać pieršym stahoddzi zachavaje svoj vysoki status.