Беларуская лацінка

Historyja pra aptekara

L. Rublieŭskaja

Чытаць гэты тэкст кірыліцай

Mnohija viedajuć apteku ŭ Trajeckim pradmieści ŭ Minsku. Kaliści tam taŭkli ŭ stupkach suchija kvietki i kareńčyki. Ja prynosiŭ tudy pustyja buteliečki i sluchaŭ apaviadańni staroha aptekara Jozafa. Žyŭ Jozaf u zakutku z malieńkim akiencam, zaviešanym firankami. Jon mieŭ asablivy dar rabić admyslovyja lieki ad liubych chvarob.

Voś Jozaf u akuliarach, padviazanych viarovačkami, śchiliŭsia nad stupkaj, staranna raściraje niešta taŭkačom. Dadaje to dzivasil, to miečnik, abryvajučy ich z bukietaŭ, padviešanych na ścianie. Varta bylo stać kalia Jozafa, jak jon pačynaŭ raskazvać pra aptekara, jakoha taksama zvali Jozaf.

Byŭ jahony ciozka smuhliavy i čornavalosy, vučyŭsia svajmu majsterstvu ŭ Prazie i Sarbonie. Adnojčy naviedaŭ Jozafa maršalak1 Zaviša. Zdarylasia z im toje, što časta zdarajecca z mužčynami, čyje valasy pierablytala srebnaje pavucińnie: marščynaŭ stala boĺš, a serca zabylasia pastareć. I serca svajo hatovy jon byŭ paklaści pad vostry abcasik šasnaccacihadovaj Juhasi. U pryhažuni byla bialiutkaja skura, punsovyja ščočki, ciomnyja vočy, tonki stan. Adzinaja zahana mielasia: na dalikatnym nosiku kožnuju viasnu prajaŭlialisia, jak na pialiostku bielaj liliei, viasnuški — hańba dlia šliachietnaj panienki. Dzie nabyć maź? Viadoma, u aptecy ŭ Trajeckim pradmieści. I Juhasia byla tam žadanaj hościaj.

Zaviša ličyŭ siabie najliepšym z žanichoŭ. Alie, mahčyma, Juhasia miela śchiĺnaść da kahości maladziejšaha. Voś i źviarnuŭsia Zaviša da Jozafa, kab u maź dlia panienki toj dadavaŭ pryvarotnaje zieĺlie.

Maršalkam aptekary nie admaŭliajuć. Alie čamuści nie dapamahali ziolki Jozafa kranuć junaje serca.

Panienka skazala maršalku, što pakachala b jaho, kali b nie sivizna dy marščyny. Tady ŭnočy pa zahadzie Zavišy pryviali Jozafa ŭ zamak.

Maršalak skazaŭ, što Jozaf nie vyjdzie adtuĺ, pakuĺ nie zhatuje zieĺlie, jakoje viernie Zavišu maladość. Daremna kliaŭsia Jozaf, što nie pad silu čalavieku paviarnuć čas nazad. Ničoha nie sluchaŭ Zaviša. I ŭziaŭsia Jozaf za spravu. Cely tydzień ščyravaŭ jon u zamku, vychodziačy toĺki dlia taho, kab pahliadzieć z viežy na zory. I adnojčy praciahnuŭ Jozaf maršalku bronzavy kubak, u jakim dymilasia zieĺlie, padobnaje da vadkaha mietalu. Zaviša zahadaŭaptekaru: «Vypisam. Azaŭtravypjuja». Jozaf vypiŭ kubak da dna.

Nazaŭtra Zaviša ŭbačyŭ, što valasy Jozafa zrabilisia sivymi, skura zžaŭciela i zmorščylasia, śpina sahnulasia. Daremna Jozaf kryčaŭ, što prosta nie paśpieŭ davieści da ladu svoj napoj. Zaviša zahadaŭ bić staroha bizunami, vypalić na jahonych hrudziach slova «zdradnik» i pasadzić u viežu. Kazali liudzi, što Jozaf sam byŭ zakachany ŭ Juhasiu, tamu i nie dapamoh Zavišu.

Chutka pa navakoĺnych vioskach pajšla pošaść. Haradžanie sa stracham čakali, kali biada zojdzie ŭ Minsk. Palili vohniščy z jadloŭcu i palynu lia bram i na skryžavańniach. Alie epidemija ŭsio-taki pryjšla ŭ horad, sabrala svaju daninu. Zachvarela i pamierla Juhasia.

Usio minaje, praminula i epidemija. Adčynilisia zabityja doškami šyby damoŭ, paciahnulisia na handliovyja pliacy kupieckija vazy. Uspomnili ŭlady i pra viaźniaŭ. Staroha Jozafa vypuścili na voliu. Liuby čalaviek na jahonym miescy daŭno pamior by, alie śmierć zabylasia pra Jozafa.

Aptekar razumieŭ, što zvaranaje im zieĺlie adbirala maladość, alie davala viečnaje žyćcio.

Nichto nie viedaje, dzie ciapier Jozaf. Chutčej za ŭsio, namahajecca znajści zieĺlie, jakoje dazvolić jamu viarnuć uvahu śmierci i sustrecca z kachanaj.

Takuju historyju paŭtaraŭ aptekar Jozaf. Adnojčy ja prybieh u apteku i nie ŭbačyŭ jaho. Mnie paviedamili, što stary hetaj nočču pamior. Ja pabieh da malieńkaha padvaĺnaha akienca. Na hety raz firanki byli adsunuty. Dźvie kabiety pieraapranali niabožčyka ŭ śviežuju kašuliu. Jany ściahnuli z jaho vopratku, i ja ŭbačyŭ na jahonych hrudziach śliady ad apiokaŭ, jakija skladalisia ŭ slova «zdradnik».