Žuraŭlinaja škola
V. Voĺski
Nad luhavinaj panavala cišynia.
Ciapier my śmiela mahli varušycca, havaryć, abmieńvacca ŭražańniami.
— Voś tak žuraŭli i žyvuć, — skazaŭ Dziamid, čamuści ŭzdychnuŭšy.
Ladziać tut, na kupinach, hniozdy, vyvodziać ptušaniat, a hniozdy ŭ ich prostyja, nieskladanyja. Staić žoraŭ na svajoj kupinie kalia hniazda, jak vartavy, i ahliadaje navakoĺlie. Nohi ŭ jaho, viadoma, doŭhija, dy i šyja taksama nie z karotkich, a pozirk vostry, bačyć jon dalioka. 3 kupiny vieĺmi zručna jamu nahliadać za ŭsim, što robicca na balocie. U vypadku jakoj niebiaśpieki jon adrazu, jak toĺki zaŭvažyć niešta padazronaje, daje sihnal tryvohi, a holas u jaho — daj boža! Čuli, jaki hučny?
Paślia nievialikaj paŭzy Dziamid uziaŭsia znoŭ za svaje tlumačeńni.
Ciapier ptušaniaty ŭ ich vyraśli, — skazaŭ jon daliej, — nrpjšli načatkovuju školu vychavańnia. Zasvoili ŭsio toje, što mplpdomu žoravu treba viedadi u pieršuju čarhu. Pierš za ŭsio, jak idpbyvpć sabie samastojna korm. Potym — jak ratavacca ad vorahpV. Poćki pačynajuć ich vučyć, kali dzieci zusim jašče malyja. I Išsplnajuć, dzie i što možna jeści, jak treba znachodzić sabie charčaIIII11iis. Vučać malych šukać čarviakoŭ pad mocham, lavić u vadzie I V trpvie žabak, jeści jahady i roznyja raśliny. Vučać ich biehać, chanpccn, rabicca nieprykmietnymi, pieraskokvać z kupiny na kupinu, u.ilntać u pavietra. Ja nie adzin raz bačyŭ, jak baćki na hetaj luhapi mie šturchali malych dziubami, padhaniali ich, prymušali ruchacca chutčej, sprytniej. Potym, kali ŭ maladych adraśli kryly, vučyli I ch mpchać imi, padskokvać i pieraliatać z miesca na miesca.
Sluchajučy Dziamida, ja nieadstupna hliadžu ŭ nieba. Sonca ŭvajiplo ŭ silu i pačalo prypiakać, choć i chavalasia čas ad času za Lielymi ablokami. U pavietry kalia nas liatajuć, niby malieńkija pnrašutysty, maladyja pavučki-vandroŭniki, a tam, u daliokaj nyšyni, u chaladnavatym padniabieśsi, planirujuć žoravy.
IPyroka rasplastaŭšy nieruchomyja kryly, jany robiać u peŭnym paradku vialikija kruhi, niby huliajuć u niejkim rytmičnym ppvietranym karahodzie.
My sočym za ich ruchami. Uražańnie takoje, byccam imi kiruje niabačny majstar vyšejšaha pilatažu.
Dziamid patlumačyŭ, što heta nie huĺni, heta žoravy pačali onaju štodzionnuju treniroŭku. 3 kožnym dniom jany liatajuć usio boĺš i ŭsio vyšej. Niadaŭna pačali praktykavacca na daĺnaść paliotu. Liatajuć kožny dzień pad kiraŭnictvam starych, vopytnych ptachaŭ, vypraboŭvajučy silu i moc svaich maladych krylaŭ. Vučacca liatać strojem u peŭnym paradku, robiać roznyja manieŭry, niečakanyja krutyja pavaroty to ŭ adzin, to ŭ druhi bok, pykonvajuć zahady starejšych.
Rychtujucca da samaj ciažkaj i samaj dlia ich adkaznaj žyćciovaj zadačy da pieršaha svajho vyraju, da pieršaha pieraliotu na zimoŭku ŭ cioplyja krai. Pad viečar viernucca da rodnaha hniazdoŭja, a ranicaj sustrenuć, jak i siońnia, usie razam uschod sonca, a tady znoŭ voźmucca za vučobu.
Uvažliva sluchajučy dobrazyčlivyja razvažańni staroha jehiera, ja adnačasova z vialikaj uvahaj naziraju za liotnymi praktykavańniami maladych žoravaŭ.
Adliacieli kudyści klopaty i turboty, pryviezienyja z horada. Lahodny spakoj aharnuŭ dušu. Zdavalasia, ničoha niama na śviecie, akramia hetaha biaskoncaha balota i žoravaŭ u sinim biazdońni.