⁣

Račulka pačynalasia z krynicy ŭ ciomnym liesie, piatliala bliskučaj stužkaj pamiž staroha jeĺniku, chavalasia ŭ hustym drabnalieśsi, niby bajučysia sonca, a potym biehla kustami i zakančvalasia liasnym vozieram. Ulietku tut byŭ suceĺny huščar.

Zdaŭna heta miesca abliubavali sabie kački. Jany sialilisia kalia voziera ŭ kustach čarodami, karmilisia tut u čas vosieńskich i viesnavych pieraliotaŭ.

U tuju vosieńskuju ranicu Vasiliok z Aliošam spynilisia lia znajomaha karča. Razmatali vudy, načapili na kručki čarviakoŭ i zakinuli.

Nad vozieram čarodami pranosilisia kački, što adliatali ŭ vyraj.

Niečakana ŭ kustach hrymnuli adzin za druhim strely. Chlopcy ŭbačyli, jak piaredni kačar, što vioŭ čaradu, nachiliŭsia na lievy bok i pačaŭ źnižacca nad vozieram, potym zusim blizka ŭpaŭ U vadu.

Heta ž treba! Važaka zabili, — z abureńniem skazaŭ Vasiliok.

— Jak ža jany ciapier buduć biez pravadnika? — paspačuvaŭ Alioša.

Adnak kačar chutka apamiataŭsia i pasprabavaŭ uźliacieć, kab dahnać čaradu. Jon navat padniaŭsia ŭ pavietra, alie tut ža znoŭ upaŭ u vadu.

Byccam zrazumieŭšy svajo stanovišča, kačar paplyŭ da bieraha i schavaŭsia pad viećciem hnutkaha laźniaku, što liažala na cichaj vadzie.

Nastali pieršyja zamaraźki. Ad ściudzionych podychaŭ vietru zamierzla liasnaja račulka, zastyla balota, kalia bierahoŭ voziera zabliščaŭ liod. Vasiliok z Aliošam časta chadzili da voziera, nasili kačaru ježu. Jany ŭvažliva ahliadali kusty, alie samuju ptušku ni razu tak i nie ŭbačyli.

Adychodziačy z voziera, chlopčyki zaŭsiody pakidali na bierazie drobnych akuńkoŭ, joršykaŭ, plotačak, chlieb, a kali prychodzili nazaŭtra na heta miesca, to ni ryby, ni chlieba nie bylo.

Minuŭ jašče tydzień. Adnojčy pad ranicu ŭ šerym pavietry zakružyŭsia miakki śnieh. Nazaŭtra Vasiliok z Aliošam znoŭ pajšli da voziera. Jany pabačyli, što z kustoŭ, jakija naviśli nad vadoju, a zaraz umierźli ŭ liod, kačar prataptaŭ na śniezie ściežku da vady. Alie koĺki chlopčyki ni klikali padbitaha dzikuna, jon nie vyjšaŭ da ich. Jany paklali kalia ściežki kavalki chlieba, aladki i pajšli dadomu. Toje, što jany pamahajuć kačaru vyžyć, naradžala ŭ sercach chlopčykaŭ pryjemnuju liohkaść, uźnimala nastroj.

Kačar tym časam zvyksia sa svaim stanoviščam. Udzień jon źjadaŭ smačny abied, što prynosili Vasiliok z Aliošam, a ŭviečary i ranicaj plavaŭ u hlybokaj jaminie, jakaja nie zamiarzala ŭsiu zimu, bo tam z dna bila až niekaĺki krynic. Zimoŭščyk pačaŭ pryvykać da chlopčykaŭ i da svajho imia. Kali Vasiliok z Aliošam prychodzili na voziera i pačynali klikać: «Maksimka!», kačar pa holasie paznavaŭ svaich siabroŭ i vychodziŭ z huščaru.

Kačar, adnak, trymaŭsia ad chlopčykaŭ na adliehlaści, nie padpuskaŭ ich blizka da siabie, hatovy ŭ liubuju chvilinu kinucca ŭ huščar.

Blizilasia viasna. Sonca paviarnula na poŭdzień i pačalo śviacić boĺš laskava. 3 kožnym dniom stanavilasia ŭsio ciapliej. Syšoŭ śnieh. Ažyla liasnaja račulka. Ptuški viartalisia na radzimu, da svaich hniozdaŭ. Jak i kožny hod, Vasiliok z Aliošam sustrakali liasnych i balotnych ptušak.

Niejak rankam, kali pavodka spala, chlopčyki pajšli na voziera, kab pabačyć svajho kačara. Jany hadali, jak tam ich Maksimka sustreŭ svaich siabroŭ z poŭdnia. Lia vady jany huknuli razam na ŭvieś holas:

— Mak-sim-ka!

3 kustoŭ uźnialasia nievialikaja čarodka kačak. Ad ich addzialiŭsia Maksimka. Jon zrabiŭ nad vozieram niekaĺki kruhoŭ (maŭliaŭ, pahliadzicie, siabry, jak ja liataju) i sieŭ na vadu lia samaha bieraha.

Vasiliok z Aliošam vieĺmi ŭzradavalisia i pačali klikać jaho. Kačar vyjšaŭ z vady. Vasiliok paklaŭ pierad im aladku i lustu chlieba. Maksimka jeŭ nie śpiašajučysia i na hety raz navat nie ahliadvaŭsia pa bakach. Paślia abiedu jon kryknuŭ niekaĺki razoŭ i paplyŭ na siaredzinu voziera. Kačar časta spyniaŭsia, pahliadaŭ na bierah, to ŭźnimaŭ, to apuskaŭ halavu, niby dziakavaŭ chlopčykam za ich klopaty.