⁣

U vakolicach Polacka, raskazvali, u daŭnija časy bieśpierapynna išli vojny. I zastalosia padańnie, što častka niejkaha raźbitaha vojska, bajučysia, kab jaho narabavanaje bahaćcie nie trapila ŭ ruki niepryjacielia, zolata i sierabro, jakoje miela pry sabie, zakapala ŭ ziamliu na ŭzhorku, a navierch paklala dziki kamień. Jon pavinien byŭ pakazvać toje miesca, kali b chto-niebudź z ich viarnuŭsia, kab adšukać schavanyja skarby. Alie prajšli sotni hadoŭ, a kamień liažaŭ na tym ža miescy, a pad im niekranutyja skarby.

Pačuŭšy takija razmovy, niekaĺki polackich chlopcaŭ damovilisia pajści nočču na toj uzhorak, zdabyć skarby i padzialić miž saboj paroŭnu. I voś, kali ŭsie spali, uziaŭšy patrebnyja prylady, jany vyjšli za horad.

Noč byla pahodnaja, nieba ŭsiejana zorkami, a poŭny miesiac śviaciŭ u vyšyni. Išli cicha i aściarožna, kab ich nichto nie spatkaŭ na darozie. Minuli kaściol, dzie spačyvaje prach manachaŭ i tutejšych liudziej, źviarnuli z darohi i pajšli ŭzdoŭž raki až da patrebnaha miesca.

Uzyšli na ŭzhorak, znajšli toj dziki kamień. Palova jaho byla ŭ ziamli, a vierchniaja častka pakryta suchim mocham. Abkapali jaho kruhom, ahuĺnymi silami vyciahnuli z taho miesca i hlyboka ŭ ziamliu ŭvatknuli žalieznuju rapiru. I tady vostrym kancom jana ŭpiorlasia niby ŭ niejkuju bliachu. «Tut, napeŭna, skarb!» — vyrašyli chlopcy i pačali raskopvać ziamliu.

Pracavali doŭha, časta sprabavali rapiraj. Skarb liažaŭ niehlyboka, alie koĺki ni kapali, ziamlia znoŭ asypalasia z usich bakoŭ i napaŭniala jamu. Niejki čas stajali chlopcy ŭ ździŭlieńni, im zdalosia, što skarb zakliaty, zasypajecca piaskom i nie choča dacca im u ruki.

Kali parailisia miž saboj, što rabić daliej, na ŭschodzie źjavilasia čornaja chmara, jakaja zakryla ŭsio nieba, i miesiac schavaŭsia ŭ hustych ablokach. Zrabilasia tak ciomna, što jany liedź bačyli adzin adnaho, i pajšoŭ cichi doždžyk.

Vyrašyli jany tady, što rabota pojdzie liepš, kali piasok trochi namoknie.

Padbadziorvajučy siabie, družna pačali znoŭ kapać i vykapali ciapier takuju doŭhuju i šyrokuju jamu, jakaja ŭžo liohka nie mahla zasypacca.

Lapaty ślizhanuli pa niečym žalieznym. Chlopdy ŭzradavalisia, bo padumali, što natknulisia na kaciol z hrašyma. Toĺki kali abkapali kruhom i chacieli padniać z ziamli, ubačyli, što heta byŭ ciažki žaliezny pancyr. Stali jany ŭ ździŭlieńni i hliadzieli, jak niedarečna padmanula ich nadzieja.

Tady adzin śmialiejšy skazaŭ, što treba choć by zbroju ŭziać sabie, kab zastalasia jana jak pamiać pra ich daremnuju pracu.

Toĺki jany namierylisia tak zrabić, jak raptam bliskavica aśviacila ŭzhorak, i bačać: staić ahromnisty asilak u žalieznym pancyry i trymaje vostry mieč nad ich halovami.

Tryvoha achapila ich sercy, hrymoty ŭskalychnuli ziamliu, a asilak pramoviŭ:

— Nikčemnyja! Zolatu i srebru pradali ŭsie pačućci vašy, toĺki ŭ bahaćcie ŭklali svaje nadziei, nie ŭšanavali prach volata, jaki z hodnaściu skončyŭ tut žyćcio…

Zahrymiela ŭ ablokach, i asilak źnik z vačej.

Pry śviatlie bliskavicy znoŭ pabačyli chlopcy pierad saboju zasypanuju jamu, i padalosia im, što na tym samym miescy ziamlia niekranutaja byla.