Zdareńnie ŭ parku
U. Karatkievič
Baćka Aliesia abjaviŭ haściam, što siońniašni dzień — pieršy dzień junactva jaho syna. Dzieci stali ŭ pary. Alieś apynuŭsia lia Majki i praciahnuŭ joj ruku. Radasna hrymnuŭ arkiestr, i paciakli pavoĺnyja huki palaneza. Alieś, adčuvajučy ŭlasny spryt i silu, pavažna pavioŭ damu da dźviarej u maluju zalu.
Uvieś viečar jana byla źmienlivaja, jak krasavicki viĺhotny viecier.
Mahla sama šukać jaho vačyma i mahla nie źviartać uvahi na toje, što jon šukaje jaje. Alieś z kožnym tancam padychodziŭ da Majki i bačyŭ, jak mianiajecca jaje kapryzny tvaryk.
Skakać mazurku jon pajšoŭ z malieńkaj Jadzieńkaj. Zaŭvažyŭ, jak achvotna dziaŭčynka padala jamu ručku, jak zaźziali jaje lialiečnyja vočki.
A potym byŭ pierapynak, raznosili marožanaje. Tut i padyšla da Aliesia Majka. Chlopiec stajaŭ na vierandzie, hliedziačy na roznakaliarovyja kitajskija lichtaryki, jakija biehli ŭ ciemru aliej. A jana adšukala tam jaho i prapanavala pajści ŭ park.
Haloŭnyja aliei ŭ parku byli aśvietlieny lancužkami lichtarykaŭ.
Aranžavyja, blakitnyja, čyrvonyja, jany pahojdvalisia siarod listoty. Sietka, spliecienaja z cieniu i śviatla, biehala pa žviry, pa halinkach, pa stvalach mahutnych dreŭ, pa dźviuch malieńkich fihurkach, jakija išli ŭ noč.
Nad sažalkaj pierakočvaŭsia ŭ chmarkach bliedny miesiac. Niekatory čas dzieci stajali moŭčki, hliedziačy na miesiačnuju darožku, jarkuju lia druhoha bieraha i zusim ćmianuju lia ich noh. Alieś šukaŭ slovy, jakija pavinny byli liehčy na noty cišyni.
— Ryba liubić ciomnyja nočy, — skazaŭ jon. — U takuju noč dzieci apranajuć cioplaje ryźzio i biaruć taptuchu. Zloŭlienaja ryba ŭ sietcy ŭsia bliščyć, jak blakitny žar, pieralivajecca, skača…
Jon zaŭvažyŭ, jak hrebliva apuściŭsia kutočak jaje rota.
—Taptucha, ryźzio… — ahidnym tonam skazala Majka. — Milahučnyja slovy, ničoha nie skažaš.
U hety momant jana zdalasia Aliesiu takoj durnicaj, što jon zarahataŭ.
Heta, zdavalasia, źbiantežyla Majku. Jana skočyla ŭbok i, jak kaza, uźbiehla pa nachilienym stvalie staroj viarby, stala ŭ jaje halinach nad ciomnaj vadoj. Chlopiec paviarnuŭsia i spakojna pajšoŭ preč ad viarby.
I raptam za śpinaju Aliesia pačulisia tresk i ŭskryk. Jon azirnuŭsia: toŭsty suk nadlamaŭsia i, hajdajučysia, boŭtaŭsia ŭ vadzie. A na im, trymajučysia adnoj rukoj za suk, a druhoj za stvol, visiela Majka. Chlopiec kinuŭsia da viarby, uźbieh pa stvalie i, mocna abniaŭšy lievaj rukoj toŭstuju halinu, pravuju padaŭ Majcy. Jana ŭchapilasia, Alieś ciahnuŭ jaje, alie adnoj rukoj ničoha nie moh zrabić. I tady chlopiec sieŭ, abchapiŭšy nahami stvol, i paciahnuŭ dziaŭčynku abiedźviuma rukami. Jon doŭha biŭsia, pakuĺ jamu ŭdalosia ŭściahnuć jaje na viarbu.
Jany pačali spuskacca. Alieś adčuŭ niešta cioplaje na zapiaści lievaj ruki. 3 nievialikaj ranki kropliami sačylasia kroŭ. Vidać, razadraŭ ab suk. Majka zaŭvažyla kroŭ na jaho zapiaści. Jana chucieńka ŭchapilasia tonkimi rukami za kraj bielaj tkaniny, paviala vostrymi lokcikami ŭ roznyja baki, i ŭ ciemry prahučaŭ reźki huk. Majka zrabila paviazku z bantam, jak šalik.
A potym pa kaliarovych pliamach ad lichtarykaŭ jany pajšli da palaca, adkuĺ daliatala muzyka.