⁣

Daŭnym-daŭno, kali na našaj ziamli jašče nie bylo cerkvaŭ, slavianie paklanialisia roznym jazyčnickim baham. Alie boha zimy i choladu Ziuziu viedali toĺki na bielaruskich ziemliach. Jaho imia pachodzila ad slova «ziuzieć» — heta značyć mierznuć.

Ličylasia, što zima pryjazdžaje na ziamliu na piarestych kabylach abo na vaŭkach. Tut jana pačynaje svaju ściudzionuju spravu: skoŭvaje ziamliu, buduje na rečkach liedzianyja masty, dabirajecca ažno da nieba, dzie ad choladu dryžać navat zorački.

Pa-roznamu ŭjaŭliali liudzi Ziuziu. Alie ŭsie sychodzilisia na tym, što heta stary toŭsty dzied nizkaha rostu. U jaho bielyja valasy i doŭhaja barada. Panazirajcie kali-niebudź, jak miakkija śniažynki kružadca ŭ biaskoncym tancy. Heta Ziuzia cicha plyvie nad ziamlioj. Zdajecca, niabačny dzied svajoj pušystaj baradoj zamiataje ściežki-darožki, atuliaje śnieham drevy, nasypaje vysokija hurby.

Apranuty Ziuzia ŭ doŭhaje bielaje futra. Blukaje jon pa śviecie z vializnaj žalieznaj bulavoju ŭ ruce. Kali niechta razzluje jaho, tak stuknie bulavoju ŭ pień, što nieścichany hul da nieba daliacić, a pień na drobnyja tresački rassypliecca. Tady i pačynajucca liutyja marazy.

Asabliva liubić Ziuzia z usioj sily ŭdaryć u ścieny chaty. Biarvieńnie tady pačynaje treskacca z takim hukam, byccam niechta straliaje.

Na rekach i aziorach, na bahnistych balotach buduje Ziuzia masty. Kab pravieryć ich nadziejnaść, chodzić paślia pa liodzie, stukaje pa im bulavoju. Stohnie toŭsty liod, alie vytrymlivaje.

Celaj zhrajaj rassypajucca pa ziamli Ziuzievy služki: zavieja, miacielica dy zavirucha. Dzikim zavyvańniem pužajuć jany malych. A viecier dźmie tak, što zdajecca, byccam heta čerci skuholiać.

Liubimym miescam Ziuzi źjaŭliajecca lies. Utuĺna jamu tut, bo pavietra ŭ liesie maroznaje i zdarovaje, jość z kim zabaŭliacca. Zajčyki huliajuć z Ziuziem u chovanki, vaviorki kaźki raskazvajuć.

Kažuć, što ŭ vioscy Ziuzia źjaŭliajecca toĺki dzielia taho, kab papiaredzić sialian pra surovuju zimu. Značyć, šanuje boh choladu dobrych liudziej. Kab paviesialić ich, upryhožvaje drevy iskrystym iniejem.

Kali viecier varušyć halinki, jarkija bliostki plavajuć u pavietry, źziajuć na soncy kaštoŭnymi kryštalikami.

Kali ž Ziuzia na kahości razzlujecca, to moža admarozić paliec, nos, vystudzić chatu. Kab nie zlavać boha choladu, liudzi staralisia jaho zadobryć. Asabliva liubiŭ Ziuzia kućciu. Ciomnymi kaliadnymi načami prychodziŭ jon u viosku, zaziraŭ praz šyby ŭ chaty, šukaŭ na stalach svaju liubimuju stravu. Jamu i dahetuĺ pakidajuć na stalie troški kućci, kažučy pry hetym: «Ziuzia na dvare — kućcia na stalie». Časam kidajuć pieršuju lyžku kaliadnaj kašy za akno i kličuć služku Ziuzi: «Chadzi, maroz, kućciu jeści!» Padsilkavaŭšysia, u padziaku za ščodraść Ziuzia pakidaje na akonnym šklie pryhožyja ŭzory, vymalioŭvaje zimovyja kvietki.

Na Hramnicy, kali boh Jaryla vypuskaje na voliu ciaplo, Ziuzia pralivaje pieršuju śliazu, jakaja drobnymi kropieĺkami asiadaje na akonnym šklie.

Liudzi sočać: kali na Hramnicy pievień napjecca vadzicy, to na Jurja vol najesca travicy.

Našy ziemli pryjšlisia Ziuziu daspadoby. Jon navat vyrašyŭ pasialicca na ich i vybraŭ pryhožy kutočak, zmajstravaŭ sabie rezidencyju. Znachodzicca jana kalia vioski Prudniki, što ŭ Pastaŭskim rajonie. Tut i žyvie naš Ziuzia Paazierski.