Krynička
A. Ciažki
Voĺnym časam Alieksandryna nie liubila adpačyvać u chacie.
Roŭnieńkaj ściažynkaj jana išla da krynički, što byla na krai polia, mietraŭ za dźvieście ad chaty. Nichto nie pamiataŭ, z jakoj pary jana tam strumienić. Bierahi krynički abkladzieny kamianiami, što napalovu ŭraśli ŭ ziamliu i pakrylisia ciomna-zialionym mocham. 3-pad hetych kamianioŭ vybiahaje ručaj i chavajecca ŭ biareźniku.
Ciotka Alieksandryna prysiela, začarpnula zbankom čystaj vady i vypila. Ad asalody ažno zažmurylasia. Alieksandryna apuścilasia na hladki, jak stol, kamień. Niechta śpiecyjaĺna prykaciŭ jaho siudy, kab možna bylo pasiadzieć.
Heta krynička zdaŭna naliežala jaje rodu. Ziamlia byla biednaja, niščymnaja. Adnoj vialikaj radaściu ad hetaha nadzielu byla krynička. U žnivo z usich bakoŭ ciahnulisia siudy viaskoŭcy i prasili dazvolu napicca z krynički. Alieksandrynina maci tady adkazvala liudziam, što ziamlia kryničku dlia ŭsich padaryla.
Cicha buĺkaje vada ŭ ručajku, cicha plyvuć Alieksandryniny dumki.
Vurkoča ŭdaliečyni traktar. Hul jaho raście, nabližajecca.
Traktar spyniŭsia na pahorku. 3 kabiny vyliez susiedski Uladzik, pavitaŭsia. Alieksandryna padala chlopcu zbanok z kryničnaj vadoj. Uladzik sieŭ na zamšelyja kamiani i paviedamiŭ, što staršynia daŭ jamu zadańnie zavalić buĺdozieram kryničku i ručaj, a kamiani źvieźci da liesu, kab polie roŭnym bylo.
Alieksandryna spalochana hliadziela na chlopca. Žylistyja ruki biezdapamožna źvisali z kalien. Uladzik, zapeŭniŭšy razhublienuju žančynu, što nichto nie zavalić kryničku, uskočyŭ u kabinu.
Alieksandryna praviala jaho laskavym pozirkam, nabrala poŭny zbanok vady i pacichu pajšla dadomu.
Hadziny praz dźvie lia krynički znoŭ zavurkataŭ mator. Aliekopndryna žachnulasia: mahutny buĺdozier sunuŭ na kryničku Udzirvaniely plast ziamli. U hrudziach žančyny kaĺnula. Aliekičšdryna kinulasia da krynički. Źbialielaja, jana vyrasla pierad hotym buĺdozieram. Rypnuli tarmazy. 3 kabiny vysunuŭsia zly tvar staršyni kalhasa.
— Čym tabie krynička zaminaje? — aburylasia Alieksandryna.
—A ty chiba nie bačyš, što prychodzicca abminać jaje, kali mreš polie? zajaviŭ staršynia.
Alieksandryna hliadziela na jaho prama, nie mihajučy. Byli ŭ hetym pozirku i zlość, i kryŭda, i horki paprok. I staršynia padumaŭ, što treba na niejki čas adstupić. Niachaj žančyna supakoicca, zvykniecca z dumkaj, što krynički nie budzie. A kali pačnuć arać polie, niechta z načnoj źmieny zavalić jaje.
Staršynia viarnuŭsia dadomu pozna viečaram. Ustryvožanaja žonka paviedamila, što zachvareŭ ich syn. Na matčynym ložku, pdkinuŭšy koŭdru, liažaŭ vaśmihadovy Danilka i prasiŭ pić. Baćka padaŭsia na kuchniu, prynios vady. Chlopčyk prypaŭ vusnami da kubka i pačaŭ sutarhava pić. Potym stomliena advaliŭsia na padušku. Kvolyja hrudzi dychali ciažka, z chrypam. Danilku treba bylo terminova vieźci ŭ baĺnicu.
3 baĺnicy Ivan Ramanavič viartaŭsia na śvitańni. Ad biassonnaj nočy, ad chvaliavańnia i stomy hulo ŭ vušach. Pierad vačyma stajaŭ chvory syn, z hrudziej jakoha danosiŭsia chryp. «Ciažka dziaciej na nohi padymać, — padumaŭ staršynia. — 3 adnym synam stoĺki klopataŭ, a liudzi ž pa niekaĺki hadujuć! Voś Alieksandryna vaśmiarych vyhadavala».
Ad dumak pra Alieksandrynu staršyni stala niajomka. Jon pahliadzieŭ na prybory. Kančaŭsia bienzin. Treba bylo jechać dadomu naprastki, praz biareźnik.
Mietraŭ praz trysta staršynia zbočyŭ z baĺšaka na vuźki prasiolak.
Chacielasia pić. Suchi jazyk zdavaŭsia niepavarotlivym i šurpatym. U biareźniku staršynia raptam ubačyŭ čysty ručaj. Rezka zatarmaziŭ i vykliučyŭ mator. Ciažkaj chadoju nabliziŭsia da ručaja, začarpnuŭ pryharščami chalodnaj i prazrystaj vady. Potym śkinuŭ pinžak i z asalodaj pamyŭsia.
Praz honkija stvaly biaroz prabivalisia ružavatyja promni. Na kustoŭi visieli redzieńkija voblački tumanu. Hamanili ptuški. Staršyni stala viesialiej. Jon pajšoŭ suprać ciačeńnia, kab pahliadzieć, adkuĺ vyciakaje hety ručaj. Nieŭzabavie pierad vačyma adkrylasia znajomaje jačmiennaje polie z kryničkaj, lia jakoj čarnieŭ hlyboki ślied ad buĺdoziera.
Staršynia padyšoŭ bližej, pastajaŭ, razdumvajučy, i ŭziaŭsia vyciahvać z krynički zamšely kamień.