⁣

Śviatkavańnie Kupaĺlia — adzin z apošnich jazyčnickich abradaŭ, što zachavaŭsia da našaha času. Heta dzień lietniaha soncastajańnia, kali sila i mahutnaść sonca dasiahajuć najboĺšaha ŭździejańnia.

Usio žyvoje na ziamli atrymlivaje ŭ hety dzień maksimaĺnaje śviatlo. Usie klaniajudca soncu, pieśni śpiavajuć, z kvietak vianki ŭjuć.

U narodzie śviata heta adznačalasia ŭ noč z šostaha na siomaha lipienia.

Napiaredadni Kupaĺlia viaskovaja moladź vybirala svojeasablivaha tamadu, jaki kiravaŭ śviatočnym šeściem chlopcaŭ i dziaŭčat. Udzieĺniki šeścia ŭpryhožvali siabie zielianinaj, dziaŭčaty pliali vianki z paliavych kvietak, padpiarazvalisia pajasami z palynu. Zapaĺvalisia doŭhija pachodni. Moladź z viasiolymi pieśniami abychodzila dvary, zaprašajučy ŭsich na śviata.

Usiu noč šuhala ŭvyś kupaĺskaje vohnišča, kab dalioka vidać bylo jaho, kab da sonca bližej. Celuju noč vadzili chlopcy i dziaŭčaty karahody, skakali praz ahoń, kab ačyścicca. Abaviazkovym atrybutam śviata byli dziavočyja vianki, jakija puskali na vadu. Takim čynam niaviesty varažyli ab budučym zamužžy. Abaviazkova na Kupaĺlie zapaĺvalasia i ŭzdymalasia na vysokaj žardzinie kola, padobnaje da sonca. Jak toĺki ahoń pačynaŭ zhasać, heta zapalienaje kola puskali z hary. I kacilasia jano da račnoha ci aziornaha bieraha, raspyrskvajučy vakol iskry i aśviatliajučy jarkim kupaĺskim ahniom usio navakoĺlie.

Isnavala padańnie, što kupaĺski ahoń valodaje niezvyčajnaj hajučaj silaj, tamu baćki spaĺvali na vohniščy kašuĺki chvorych dziaciej, vieračy ŭ abaviazkovaje vyzdaraŭlieńnie malych. Dziaduli i babuli, kidajučy ŭ kupaĺskaje vohnišča staryja niepatrebnyja rečy, prasili bahataha ŭradžaju.

Ličylasia, što ŭ noč na Kupaĺlie na ŭsiu moc bujanić usiakaja pohań: čerci, viedźmy, liesaviki. Kab zaścierahčysia ad ich, liudzi kidali ŭ žyta halavieški, na paroh chliavoŭ klali krapivu. ISoniej na Kupaĺlie ŭ načnoje nie vyvodzili.

Isnavaŭ cikavy staradaŭni zvyčaj: toj, chto chacieŭ nabracca sily i pryhažości, pavinien byŭ holym vykupacca ŭ ranišniaj kupaĺskaj rasie.

Kuĺminacyjaj Kupaĺlia byli pošuki paparać-kvietki, simvala ščaścia.

Jak śviedčyć padańnie, heta kvietka źjaŭlialasia ŭ drymučym liejje toĺki raz u hod, jakraz u hetu cudoŭnuju noč. Ćvila jana ŭsiaho niekaĺki imhnieńniaŭ, a ścierahla jaje ad liudziej niačystaja sila. Taho, chto navažvaŭsia nablizicca da kvietki, jana mahla pazbavić rozumu ci napužać da śmierci. Tamu, chto vypraŭliaŭsia na pošuki dudoŭnaj kvietki, mahlo i pašancavać, kali jon sustrakaŭ u liesie kupaĺskaha dziadka. Toj źbiraŭ hetyja vohniennyja kvietki ŭ malieńki košyk. Sustreŭšy dziadka, treba bylo moŭčki paslać pierad im bielaje palatno, i jon taksama moŭčki klaŭ tudy adnu čaroŭnuju kvietku. A kab čerci nie adabrali jaje, treba bylo razrezać daloń pravaj ruki i ŭstavić u parez paparaćkvietku.

Liudzi ščyra vieryli, što toj, chto znachodziŭ paparać-kvietku, nabyvaŭ zdoĺnaść bačyć skroź ziamliu schavanyja skarby.

Carkva, imknučysia advučyć liudziej ad jazyčnickich abradaŭ, vyznačyla na dzień Kupaĺlia relihijnaje śviata Iaana Chryścicielia. Adsiuĺ i druhaja nazva śviata — Ivanava noč.

Kupaĺskaja noč byccam viartala ŭsich na sotni hadoŭ nazad, u hlyb sivych stahoddziaŭ, kali prodki našy byli jazyčnikami i malilisia nie Chrystu, a Pierunu, Dažbohu i Vialiesu.