⁣

Byŭ niekali Minsk u liku piatnaccaci najmaćniejšych haradoŭ mahutnaj dziaržavy Vialikaha Kniastva Litoŭskaha. 15 lipienia 1410 hoda Mienskaja charuhva — atrad mienskich voinaŭ — brala ŭdziel u slavutaj Hrunvaĺdskaj bitvie. Žyli ŭ Miensku tady rycary i čaroŭnyja damy, ramieśniki i kupcy, manachi i liekary. I ŭ 1499 hodzie pa ŭkazie vialikaha kniazia litoŭskaha Aliaksandra horad Miensk, jak i inšyja vialikija harady, atrymaŭ mahdeburhskaje prava.

Heta aznačala, što kiravaŭ ciapier horadam nie kniaź, a mahistrat — haradskaja rada na čalie z vojtam. U radu abiralisia samyja pavažanyja liudzi z liku žycharoŭ horada. Atrymaŭ horad svoj hierb i ściah. A kab Miensk adpaviadaŭ svajmu novamu zvańniu, treba bylo pabudavać ratušu — budynak, u jakim budzie źbiracca haradskaja rada, a pobač — haradskija laŭki dy inšyja nieabchodnyja dlia horada ŭstanovy. Paŭstala ratuša na pryhožym, vysokim miescy — Sabornaj ploščy (zaraz plošča Svabody), a rynak kalia jaje nazvali Vierchnim, kab adroźnivać ad Nižniaha, što mieściŭsia kalia zamka. Pieršaja ratuša byla draŭlianaj, i jaje chutka źniščyŭ pažar. U nastupnych stahoddziach nie adzin raz adbudoŭvali simval haradskoj voĺnaści. 3 časam, jak pisaŭ maskoŭski vajavoda svajmu caru, stala ratuša vialikaj i kamiennaj, źjavilisia na jaje viežy hadzińnik i zvon. Źbiraŭsia tam i sud, vyrašalisia roznyja važnyja spravy. A jakija śviaty ladzilisia na pliacy lia ratušy! Cechi handliaroŭ i ramieśnikaŭ vychodzili kožny sa svaim ściaham, u adpaviednym svajoj hiĺdyi1 ŭbrańni, u jarkich nakidkach dy kurtkach, pad zvon bubnaŭ. Tut možna bylo pahliadzieć, jak vandroŭnyja artysty razyhryvajuć scenki pra cara Irada, padzivicca na štukarstvy miadźviedziaŭ — vychavancaŭ znakamitaj Smarhonskaj miadźviedžaj akademii, pabačyć batliejku — bielaruski lialiečny teatr.

A ŭ pieršaj palovie dzieviatnaccataha stahoddzia, kali Minsk užo byŭ horadam Rasijskaj impieryi i byloj voĺnaści pryjšoŭ kaniec, u staroj ratušy źmiaščalisia sud, haŭptvachta, palicyja, archiŭ, muzyčnaja škola i navat teatr. Pa śviatočnych dniach na halierei druhoha paviercha ihraŭ haradski arkiestr. Za čas isnavańnia ratušy horad palili i rujnavali i tatary, i francuzy, i šviedy. Zdaralisia holad i epidemii, ad jakich vymirala boĺšaść nasieĺnictva. Alie jakija b niaščaści ni napatkali minčan, ratuša zaŭsiody nahadvala im pra slaŭnaje minulaje horada. Dy nie ŭsim heta padabalasia. Na zusim śmiešnaj padstavie — nibyta ratuša zajmaje zanadta mnoha miesca na ploščy — u 1851 hodzie byŭ vydadzieny zahad ab źniščeńni ratušy, na jakim mieŭsia ŭlasnaručny podpis cara Mikalaja I. Zrazumiela, što rasijskija ŭlady nie žadali, kab budynak i nadaliej nahadvaŭ minčanam pra daŭno minuly čas, pra mahdeburhskaje prava. Haradžanie vieĺmi nie chacieli vykonvać hety zahad. Na torh, dzie pradavaŭsia zakaz na razbureńnie ratušy, nichto nie źjaviŭsia. Davialosia ŭladam źviartacca da vajskoŭcaŭ, i chutka simval haradskoj niezaliežnaści byŭ źniesieny.

U 2002 hodzie byŭ pakladzieny pieršy kamień u padmurak Minskaj ratušy, jakuju vyrašana bylo adnavić. A siońnia možna pryjści na plošču Svabody i ŭbačyć pryhožy biely budynak z hadzińnikam — ratušu Minska, stalicy niezaliežnaj i suvierennaj dziaržavy.