Na miadźviedzia!
S. Davidovič
U piacidziasiatyja hady minulaha stahoddzia Karpilaŭka byla adrezana ad centra strašennym biezdarožžam. 3 Minska ci Lahojska da Karpilaŭki mašyny nie dabiralisia, bo navat u samyja śpiakotnyja dni ŭ jamach i kanavach na darozie nie pierasychala hraź i stajala vada. 3 adnaho boku, heta bylo niakiepska: ad hryboŭ i jahad liasy hnili, zajcy ŭ liesie liedź nie źbivali z noh, ciecierukoŭ raźvialosia stoĺki, što jany hatovy byli čalavieku na halavu sieści.
Niemahčyma bylo nie zaŭvažać i taho nievierahodnaha ptušynaha roznahalośsia, jakoje zapaŭniala saboj usio navokal. Zdavalasia, jano padpirala i trymala na sabie nieba. Asabliva heta adčuvalasia pierad zachodam sonca, kali možna bylo padumać, što ŭ śviecie nie isnuje ničoha, akramia ptušynaha śvistu dy ščebietu.
U tyja hady ŭ liasach haspadaryli vaŭki. Kab niejak strymać ich chutkaje raspaŭsiudžvańnie, paliaŭničym vypločvali hrašovyja ŭznaharody za kožnuju zdadzienuju škuru vaŭka. Žadajučych zajmieć zdabyču znachodzilasia šmat.
Alie vaŭki chutka adyšli na druhi plan, bo viaskoŭcam pačali kazytać niervy miadźviedzi, jakim spadabalisia biaźliudnyja liasy i hluchija miaściny.
Praŭda, za ŭsie hady miadźviedź nikoha nie zadzior, alie pastuchi nie raz davali ad jaho drapaka, kinuŭšy karoŭ na poliu liosu. Toĺki i bylo kožny dzień havorki, jak pra sustrečy z miadźviedziem.
U žyćci miascovych žycharoŭ źjavilasia ryzyka, jakaja źmianila šeruju budzionnaść. Heta ž toĺki padumać: miadźviedź u liesie! Byccam ty žyvieš u drymučaj tajzie! Idzieš pamiž dreŭ, a za dušu niešta paščypvaje.
Asabliva ščypala heta paliaŭničuju daścipnaść maladych. I voś adnojčy my z bratam Kościkam, majučy na dvaich adno ružžo, vyrašyli ŭsio ž upiĺnavać miadźviedzia.
U krasaviku, kali stala pryhravać soniejka i ziamlia pačala pyhliadvać z-pad śniehu, prymčaŭsia da nas Miša i vydychnuŭ:
— Śliady miadźviedzia bačyŭ lia samaj siadziby!
Kościk schapiŭsia za ružžo, my z Miškam uziali siakiery i padalisia ŭtroch da tych śliadoŭ.
I sapraŭdy, u liesie natknulisia na miadźviedžyja śliady, jakija nakiroŭvalisia ŭ bok Akopaŭ. My pieršy raz u žyćci bačyli naturaĺny adbitak miadźviedžaj lapy. Piatka śliedu byla vuzieńkaja, klinam, zatoje kipciury šyroka rastapyrvalisia na padtalym śniezie.
Kościk z ružžom napahatovie išoŭ pieršym, za im — my z siakierami, napružanyja, rašučyja, uzrušanyja.
Pastupova śliady paviarnuli ŭlieva, u bok Ajčyzny. Heta byla adna z samych hluchich u toj čas miaścin, malaviadomych nam. Machnatyja jelki pieraplialisia tak ščyĺna, što pad imi dzień adrazu pieratvaryŭsia ŭ viečar, a duša pačala šukać piatki. Našy kroki rabilisia niaŭpeŭnienymi i ŭsio boĺš aściarožnymi. My ŭsio čaściej i čaściej pačali pierahliadvacca, pierašeptvacca, narešcie spynilisia.
—Što budziem rabić? — razhubliena spytaŭ Kościk.
Škada miadźviedzia! Niachaj sabie žyvie! — adkazaŭ ja šeptam, vycirajučy mokry nos.
Nazad my kročyli žvava, podbieham. Toĺki vyjšli z liesu — sustrakajem dziadźku Piotru.
Ad kaho dzioru dajacie? — pytajecca dziadźka.
—Miadźviedzia vysočvali, dy paškadavali jaho! — adkazvajem badziora, źmianiŭšy svoj podbieh na pavoĺnuju chadu.
Zrazumiela! Zabylisia ŭziać zapasnyja štany! — zarahataŭ Piotra, na što my ŭ adkaz družna začyrvanielisia.