⁣

Zaproh haspadar kabylku, uziaŭ dubiec u ruki i padaŭsia praz lies da balota. Tam, u balocistaj nizinie, raście cudoŭny biely moch. Biez takoha mochu nie pabuduješ ni chatki, ni chliaŭka. Jedzie, abjazdžaje lužyny, liubujecca navakoĺnaj pryhažościu. Pobač z kabylkaj biažyć jaje maly synok Kaźbiek.

Pryjechaŭ čalaviek da balota, kinuŭ kabylcy siena, kab jana nie sumavala, a sam uziaŭsia za vily i pačaŭ irvać moch. Pryjemnaja heta sprava: moch doŭhi, čyściutki, smačna pachnie. Praŭda, ciažkavaty, kali voźmieš na vily, bo ŭ toj daždžlivy hod usio zalilo vadoj.

Da bielaha mochu liudzi staviacca z pavahaj i ŭdziačnaściu. I nie toĺki tamu, što jon pasluchmiana kladziecca miž biarviencami, kab čalavieku ci žyviolie ciapliej i ŭtuĺniej bylo ŭ budyninie. U čas vajny jon byŭ nadziejnym pamočnikam partyzanskich daktaroŭ. Liekaŭ i bintoŭ katastrafična nie chapala, a ranienych, jakich terminova treba apieryravać, bylo šmat. Voś tady i vyručaŭ liudziej biely moch.

Akazvajecca, jon nie toĺki steryĺny, alie i spryjaje chutčejšamu zahojvańniu rany.

Voś z takimi ŭdziačnymi dumkami dziare haspadar moch, padnosić da padvody. I raptam spakoj dušy parušyla dumka: «A dzie ž Kaźbiek?» Kinuŭ čalaviek vačyma ŭ adzin, u druhi bok — i vily vyvalilisia z ruk. Ad Kaźbieka zastalasia toĺki halava i piarednija nohi, a astatniaje pahlynula dryhva.

Tut, u hetaj balocistaj nizinie, niekali kapali torf. Tyja hlybokija jamy zapoŭnilisia vadoj, a z časam jany zaraśli mocham. Kali iści praz balota, možna davoli liohka trapić u śmiarotnuju pastku. Praŭda, nad hetymi jamami moch maje krychu śviatliejšy kolier, alie Kaźbieku bylo nie da kolieru.

Padbieh haspadar da jaho, a žarabia prykladaje ŭsie sily, kab vybracca.

I čym boĺš jano ruchajecca, tym chutčej i hlybiej apuskajecca.

Čalaviek, nakoĺki heta bylo mahčyma, supakoiŭ žarabia:

— Kaźbiečyk, mily, nie chvaliujsia! Ja zaraz niešta prydumaju!

Kaźbiek, vidać, vybiŭsia z sil, a moža, zrazumieŭ haspadara, pierastaŭ dryhacca i toĺki žalaśliva hliadzieŭ jamu ŭ vočy. Blizka da žarabiaci čalaviek padstupicca nie moh, pasprabavaŭ ciahnuć za piaredniuju nahu, alie ničoha nie atrymalasia. Ad padvody pačulasia tryvožnaje ržańnie. Heta maci Kaźbieka nie razumiela, čamu bačna toĺki halava jaje dziciaci.

Raptam haspadar zdahadaŭsia, što da bližejšaj vioski ŭsiaho paŭviarsty. Tam ža liudzi, jany dapamohuć! Nabraŭ jon pavietra poŭnyja hrudzi i pačaŭ klikać na dapamohu.

Raptam pačuŭ, što jamu adkazvajuć. Chutka kryki pačali nabližacca, a praz niekaĺki chvilin haspadar ubačyŭ mužčyn z siakierami i viaroŭkami.

Prybiehli i krychu rasčaravalisia:

— My dumali, što čalaviek trapiŭ u hetaje piekla!

Nakinuli viaroŭku na nohi žarabiadi, paciahnuli. Kaźbiek zrazumieŭ, što i jon pavinien dapamahać, pačaŭ staracca z apošnich sil — i voś jon na voli! Staić jon, ščaślivy, fyrkaje dy abtrasaje z bakoŭ vadu i ślizkuju balotnuju cinu.

Mužčyny raskazali, što adnojčy z hetaha ž miesca pačuli taksama kryki ab dapamozie. Prybiehli, a z ciny tyrčyć halava čalavieka. Tady niejki paliaŭničy išoŭ praz balota i zvaliŭsia ŭ jaminu. Prybiehli liudzi svoječasova i vyratavali niebaraku.