⁣

Kniha — tak zvali maladuju hniaduju kabylu. Tamu što na lbie ŭ jaje byla bielaja pliamka, jak razhornutaja kniha. Trapila jana ŭ partyzanski atrad pry nastupnych akaličnaściach. Jašče ŭ pieršyja miesiacy vajny Knihu paranila askolkam hranaty. Rana byla ciažkaja, alie haspadar Knihi paškadavaŭ prystrelić kabylu i pakinuŭ jaje na dohliad staromu sielianinu z niedaliokaj vioski.

— Budź žyvy i zdarovy sam, synok. A za kabylu nie turbujsia.

Dahliedžu, — skazaŭ haspadaru sielianin.

3 taho dnia Kniha zastalasia ŭ novaha haspadara. Byŭ toj sielianin čalaviek dobry, liačyŭ i dahliadaŭ paranienuju kabylu. Kniha nieŭzabavie papravilasia, toĺki zadniuju pravuju nahu ŭsio padciahvala. Alie i heta prajšlo za lieta.

Uvosień, hluchoj daždžlivaj nočču, u akno da jaje novaha haspadara pastukali partyzany. Adnamu z ich treba bylo jak najchutčej dabracca da susiedniaj vioski. 3 toj nočy Kniha i stala bajavoj partyzankaj. Byla jana kabyla razumnaja, adnak i noraŭ miela! Nie ŭpadabaje kaho — tady zlosna rže, stanovicca na dybki. Zatoje jakoj pasluchmianaj rabilasia Kniha ŭ rukach taho, chto ŭmieŭ prylaščyć jaje. Tak, nieviadoma pa jakich prykmietach vydzialiala Kniha z usiaho atrada partyzanskuju suviaznuju Taniu. U dziaŭčyny byla toŭstaja, da kalieniaŭ, ciomnaja kasa i viasiolyja šeryja vočy. Kali Tania śmiajalasia, śmiech jaje hučaŭ, niby siarebrany zvanočak.

Kniha, kali byla ŭ hety čas pablizu, natapyrvala karotkija vostryja vušy i prysluchoŭvalasia. A potym sama tonieńka ržala. Mabyć, vykazvala svajo zadavaĺnieńnie.

Siabravali jany ščyra i samaaddana. Kniha ŭmiela, kali treba bylo zamaśkiravacca, liehčy na ziamliu i liažać nieruchoma. Jana ŭmiela stupać, jak kot, zusim cicha. Jaje bieh byŭ liohki i imklivy.

Nie adzin raz vynosila Kniha biasstrašnuju partyzanku z-pad varožych kuĺ. Voś što zdarylasia z imi adnojčy. Liasnoj darohaj Tania viartalasia viercham na Knizie z bajavoha zadańnia. Stomlienaja biassonnaj nočču, jana nieprykmietna zadramala. Razumnaja Kniha viedala ŭsie partyzanskija ściežki. Možna bylo nie bajacca, što jana nie znojdzie darohi… Tania pračnulasia ad taho, što Kniha raptam spynilasia i zastyla na miescy jak ukopanaja. Tania kranula kabylu — u adkaz Kniha toĺki paviala vušami.

Naściarožanaje chvaliavańnie Knihi pieradalosia i Tani. Jana saskočyla z siadla na ziamliu i pajšla ŭ bok kustoŭ, kudy hliadziela Kniha. Son jak rukoj źnialo. Raptam da Tani daliacieŭ slaby čalaviečy stohn. Ad niečakanaści jana padalasia nazad. Stohn paŭ•haryŭsia. Sloŭ razabrać bylo nieĺha. Vidać, čalaviek mocna aslabieŭ. Moža, jon klikaŭ na dapamohu, moža, pamiraŭ i prasiŭ pić. Tania aściarožna rušyla ŭ toj bok, adkuĺ čulisia stohny.

Na nievialičkaj paliancy dymilisia ablomki samaliota. Siarod hetych ablomkaŭ liažaŭ liotčyk. Ad strašennaha boliu jon straciŭ prytomnaść. Tania pasprabavala padniać jaho i pasadzić, alie jon toĺki praciahla zastahnaŭ i znoŭ, jak niežyvy, asunuŭsia na ziamliu. Treba bylo niešta rabić. I Tania ŭspomnila pra svaju viernuju Knihu.

— Knižačka, rodnaja, dapamahaj!

Kabyla prysluchoŭvalasia da tryvožnaha Taninaha holasu i rabila ŭsio, što joj zahadvala haspadynia. Voś jana apuścilasia na ziamliu.

Aściarožna paviarnulasia śpinaju da liotčyka, pryŭźniala halavu, kab Tania mahla pryviazać da jaje šyi rŭki liotčyka. Zatym Kniha aściarožna padnialasia z ziamli i pačakala, pakuĺ siadzie sama dziaŭčyna. Potym hetak ža cichieńka jany rušyli ŭ atrad.

3 partyzanskaha atrada liotčyka adpravili na liačeńnie ŭ špitaĺ.