Ranišni kancert
V. Voĺski
U viĺhotnym pavietry krychu paciapliela. Reštki tumanu raźviejalisia amaĺ kančatkova. Toĺki asobnyja šmatki jaho trymalisia jašče ŭ nizinach, alie navokal usio bylo dobra vidać.
Raptam pačuŭsia šum vialikich krylaŭ, i my ŭbačyli cudoŭnaje vidovišča. Na zialionuju travu, upryhožanuju asobnymi poźnimi kvietkami, žoŭtymi, bielymi i čyrvonymi, pryliacieŭ šery žoraŭ z pyšnym čornym chvastom. Jon vystaviŭ napierad čornyja nohi i z liotu apuściŭsia na luhavinu. Ahliedzieŭsia, strasianuŭsia, raspraviŭ kryly i, prytancoŭvajučy, zrabiŭ niekaĺki krokaŭ.
Jaki heta byŭ cudoŭny ptach!
Ruchi ŭ jaho byli liohkija i hracyjoznyja, niby ŭ vyprabavanaha tancora. Usio, zdajecca, bylo ŭ im daskanala. Jon spyniŭsia, ahliedzieŭsia jašče raz, adkinuŭ halavu nazad i, niby miedny horan, prarezaŭ śviežaje pavietra.
Prahrymieŭ pieršy sihnal, pieršy zaklik i zmoŭk. I adrazu adhuknulasia na jaho jašče niekaĺki halasoŭ z roznych bakoŭ.
— Zatrubili, — liedź čutna šapnuŭ Dziamid, i na jaho drobnym, chudarliavym tvary źjavilasia spahadlivaja ŭśmieška.
Pryliacieli i pryziamlilisia adzin za adnym, amaĺ razam, jašče čatyry žoravy. Za imi jašče niekaĺki. Nieŭzabavie na luhavinie bylo ich kalia troch dziasiatkaŭ.
I nad sonnym jašče balotam zahrymieŭ trubny arkiestr, razryvajučy ranišniuju cipiyniu mažornymi, uračystymi hukami.
Na ŭsiu silu ihrali, źvinieli dzivosnyja siarebranyja i miednyja truby, a moža, fanfary ci horny? Ja nie viedaŭ, jak nazvać, z čym paraŭnać čaroŭnyja halasy — instrumienty, jakija ŭdzieĺničali ŭ hetym svojeasablivym kancercie. Jany hučali nastoĺki mocna, nastoĺki vyrazna, što ich, zdavalasia, možna bylo pačuć na niekaĺki kilamietraŭ.
Ja byŭ zachoplieny, uzrušany hetaj cudoŭnaj simfonijaj, hetym vialikasnym šmathalosym charalam1, jakim žoravy vitali ŭschod sonca.
Zabyŭšysia pra ŭsio na śviecie, ja ŭvažliva razhliadaŭ ich z našaha nadziejnaha schovišča. Ciapier jany biehali ŭ roznych napramkach pa nievysokaj, alie hustoj, viĺhotnaj i jarka-zialionaj travie, na jakoj dyjamientami zichacieli bujnyja kropli rasy. Pryhožyja, zhrabnyja ptachi hučna kryčali i machali krylami.
Starych žoravaŭ niaciažka bylo adroźnić ad maladych. Daroslyja byli ciamniejšyja z vyhliadu. U maladych afarboŭka byla krychu śviatliejšaja, šaravata-dymčataja, i postaci ŭ ich nie takoha mocnaha skladu, nie z takim hladkim i ščyĺnym apiareńniem. Dobra bačyŭ ja ŭ binokĺ i vyraznyja čyrvonyja pliamki na halovach u daroslych.
Fotaaparata ŭ mianie z saboju nie bylo, i dobra zdymać ja ŭ toj čas jašče nie ŭmieŭ. Alie kali b ja i moh, to ŭsio roŭna ničoha b nie zdolieŭ zrabić, bo śviatla bylo jašče niedastatkova. Cudoŭnaje vidovišča zachavalasia toĺki ŭ majoj pamiaci.
Dalikatnyja i strojnyja ptachi liohka padskokvali, hracyjozna klanialisia adzin adnamu, zakidvali nazad halovy, uzmachvali krylami, rabili niejkija śmiešnyja, žartaŭlivyja ruchi.
—Cikava? — z jaŭnym zadavaĺnieńniem spytaŭ Dziamid. — Sapraŭdny baliet! Možna skazać, dzivaki hetyja ptuški! Treba ž być takimi śmiešnymi!
U holasie Dziamida hučali cioplyja, dušeŭnyja notki. I ja zrazumieŭ, z jakim vialikim zamilavańniem liubujecca stary jehier žuraŭlinymi huĺniami, jakija byli jamu daŭno i dobra viadomy i jakija jon bačyŭ nie adzin raz.
Ja ničoha nie adkazaŭ. Toĺki moŭčki kiŭnuŭ halavoju. Sam nie moh advieści vačej ad pryvabnych tancoraŭ. Nie moh hliadzieć na ich biez radasnaha chvaliavańnia. Narešcie davialosia mnie ŭbačyć z niedaliokaj adliehlaści liubimych ptachaŭ, takich cikavych, pryjemnych i ciapier, na žaĺ, davoli ŭžo redkich. Ja nahliadaŭ za ich pavodzinami, zabaŭnymi vychadkami, i asaloda byla nievykaznaja.