Беларуская лацінка

Saroka-bielaboka

Ja. Zazieka

Чытаць гэты тэкст кірыліцай

Adnojčy ranicaj ja išoŭ hustym starym jeĺnikam. U liesie bylo cicha, toĺki ŭhary stajaŭ hluchi praciahly šum.

Čym daliej padavaŭsia ja ŭ lies, tym boĺš hlušela. Halasoŭ ptušak, što tak źvinieli na ŭskrainie, ciapier amaĺ nie bylo čuvać. Adčuŭšy stomu, ja vybraŭ šyroki stary pień i sieŭ. Pobač tarabanili dźvie saroki. Kali ja padniaŭsia z pnia i zrabiŭ niekaĺki krokaŭ da ich, saroki zakrihčali.

Heta aznačala tryvohu: čalaviek blizka.

Drapiežnicy pieraliatali z adnaho dreva na druhoje i nadakučliva kryčali, advodziačy mianie ad hniazda. Celuju hadzinu kruciŭsia ja pa jeĺniku: adšukać hniazdo saroki ciažej, čym znajści iholku ŭ stozie siena. Alie ja znajšoŭ jaho ŭsio-taki ŭ niepralaznym huščary i byŭ vieĺmi ździŭlieny sprytam maladych sarok. Toĺki pačaŭ pazirać na jelku, jak jany vyliecieli z hniazda, šmyhnuli pad lapki i prytailisia tam.

Staryja saroki traščali, jak aŭtamaty. Ja zlaviŭ adnu maladuju i pasadziŭ u sietku. Mieŭ namier padaryć jaje miascovaj školie dlia kutka pryrody.

Pliamieńnica Alienka adrazu ž uchapilasia za saroku. Dziaŭčynka skazala, što navučyć jaje havaryć. Ja rastlumačyŭ Aliency, što z sarokaj treba doŭha i nastojliva zajmacca, kab jana vyvučyla dva-try slovy. I to budzie havaryć jana ich kartava, z pryščoŭkvańniem. Dy Alienka nie adstupilasia i ŭhavaryla-taki addać joj saroku na vychavańnie.

Ptuška akazalasia na dziva rachmanaja. Kali dziaŭčynka prychodzila sa školy, saroka padskokvala, uzmachvala krylami i prasila jeści. A potym sadzilasia Aliency na pliačo i zadavoliena kivala pry hetym uniz-uvierch svaim doŭhim chvastom.

Vučoba saroki vialasia tak. Alienka sadzila jaje pierad saboj i nastojliva paŭtarala:

Saroka-bielaboka pa śviecie liatala, naviny źbirala…

«Vučanica» pazirala na dziaŭčynku i toĺki ščoŭkala dziubaj.

Tak praciahvalasia z hadzinu. A kali ptušcy nadakučvali zaniatki, jana vyskokvala z chaty, uźliatala na jabĺšiu.

Ćfu, durnica! Ot niakiemlivaja ptuška! — zvyčajna kazala Alienka.

Minula niekaĺki tydniaŭ. Saroka stala zusim daroslaja. Liatala pa sadzie i navat u lies, liubila dražnicca z pieŭniem na dvary, nie davala prachodu katu.

Adnaho razu na škoĺnym aharodzie vučni paloli hrady. Alienka prapolvala ahurki. Saroka siadziela tut ža i ŭvažliva pryhliadalasia da raboty dziaŭčynki. Potym padskočyla da Alienki dy davaj irvać dziubaj z hrady travu i skladać jaje ŭ kučku, jak heta rabili vučni. A kali traplialasia travinka, jakaja mocna trymalasia ŭ ziamli, saroka pierakusvala jaje dziubaj. Voś toĺki nie raźbiralasia jana: razam z travoj ciahala z hradki i ahuročnik. Vučni ad śmiechu až za baki chapalisia, hliedziačy na jaje.

Nazaŭtra, kali jašče sonca nie ŭzyšlo, saroka paliaciela na škoĺny aharod i ŭzialasia za «prapolku»: pačala vyryvać na hradach ahuročnik i skladvać jaho ŭ kuču.

Dastalosia tady Aliency i ad dyrektara školy, i ad vučniaŭ.

Saroka z kožnym dniom rabilasia ŭsio boĺš zaŭziataj zladziejkaj. Jaje vabili bliskučyja rečy. Jana krala čajnyja lyžki, nažnicy, huziki, zavušnicy, vypivala ŭ kurynych hniozdach jajki. Adnojčy prapaŭ naručny hadzińnik. Usie viedali, što heta rabota saroki. Namučyŭšysia z takoju kvatarantkaju, maci zahadala Aliency adnieści saroku ŭ lies.

Dziaŭčyncy bylo škada ptuški. Alie i nie pasluchacca maci Alienka nie mahla. Jana zlavila saroku, pasadzila ŭ košyk, nakryla chustkaj, zaniesla ŭ lies i vypuścila.

Viesiela kryčali ptuški, ciŭkali, ščabiatali. A saroka siadziela kalia Alienčynych noh i nie chaciela nikudy liacieć. Dziaŭčynka padkinula jaje ŭhoru:

—Liaci, durnica!

Saroka siela na jelku i prareźliva zakryčala. Mabyć, ptuška ŭsio zrazumiela.

Kali Alienka pryjšla dadomu, na kalodziežy siadziela saroka. Ptuška vyciahnula šyju, chitravata pahliadziela na dziaŭčynku i kartava prahavaryla:

Durnica!.. Durnica!..

Krylataja vychavanka nie skazala boĺš ničoha, uźnialasia i paliaciela ŭ lies.

A Alienka padumala, što havaryla pra saroku niadobra. Usio ž jana razumnaja ptuška.