⁣

Jany čakali nočy. Potym čakali śvitańnia. Bo cieraz darohu nie pierajści ni ŭdzień, ni ŭnočy. Udzień sonca śviecić, a ŭnočy pražektary. A pierajści darohu treba bylo abaviazkova, i dziedu Andreju Andrejeviču, i ŭnuku Andrejku.

Narešcie na śvitańni krychu pabliakla nieba, i dzied razbudziŭ Andrejku. Jany padpaŭźli da samaha nasypu. Navokal stajala takaja ciša, chho až u vušach źviniela. Nad darohaj slaŭsia husty tuman, zachiliŭšy saboju lies z druhoha boku.

— Nie adstavaj, Andrejka. Paŭzi myškaju, nie ŭźnimaj halavy. Voś tak.

I dzied jaščarkaju zašamacieŭ u prydarožnym burjanie. Andrejka, adnym vokam piĺnujučy dzieda, nie papoŭz, a niejak niby pakaciŭsia ŭślied za im. Narešcie na druhi bok darohi skacilisia. Ciapier chutčej liasami padaducca, da svaich dabiarucca. Dzied až zachlynajecca ad biazhučnaha śmiechu, a Andrejka i sam śmiajecca: abduryli-taki fašystaŭ.

I tady dzied ustaje na kalieni, a potym i na zdranćvielyja nohi. A ŭžo za im uźnimajecca i Andrejka. I raptam abvalilasia nad halavoju nieba.

Zastahnali sosny, zatraščala ŭsio i zahulo. Andrejka ad niečakanaści na ziamliu pavaliŭsia, a dzied abiedźviuma rukami za žyvot siabie abchapiŭ, sahnuŭsia. Potym dzied usio-taki ŭpaŭ na ziamliu, u adno imhnieńnie Andrejka kalia jaho apynuŭsia. Dzied, zdalosia, nie paznaŭ jaho, a potym schapiŭ za ruku, uskočyŭ na nohi, pryhnuŭšysia, šuhanuŭ u huščar, paciahnuŭ za saboj unuka.

Koĺki jany tak pradziralisia kustami, paŭźli na karačkach u hustym maladym chvojniku — ciažka skazać. Alie Andrejku zdavalasia, što jany paŭzuć dzień, dva, tydzień, viečnaść. Užo i stralianina zacichla, užo i tuman raźviejaŭsia, užo sonca zatrymciela ŭ šatach dreŭ, a dzied usio niekudy śpiašaŭsia, usio spatykaŭsia dy abdymaŭ abieruč svoj žyvot, usio paŭtaraŭ dy paŭtaraŭ: «Nie adstavaj, Andrejka…» Až pakuĺ źniasiliena nie pavaliŭsia pad staruju biarozu, nie ŭtknuŭsia halavoju ŭ vialikuju, padobnuju da šapki, pakrytuju mocham kupinu.

Andrejka rady byŭ pieradyšcy. Viedaŭ: jany ŭžo dalioka ad darohi, fašysty ich nie znojduć. A dziadulia niachaj adpačnie. Andrejka znachodzić troški mienšuju kupinu. Chvilina — i chlopčyk užo nie čuje ničoha, son achoplivaje jaho. Kali prachapiŭsia, sonca ŭžo za daliahliad sadzilasia.

Moža b, i nie prachapiŭsia, dy dziadulia pabudziŭ. Stahnaŭ jon čamuści.

Až spalochaŭsia chlopčyk, kali na dziaduliu zirnuŭ. Niby heta byŭ niechta čužy. Vočy zapliuščany, nos zavastryŭsia, zaśmiahli vusny, lob pakryŭsia hustymi kropieĺkami potu. A ruki tak i snujuć pa aholienym žyvacie. Toĺki ciapier Andrejka ŭbačyŭ, što dziadulia paranieny ŭ žyvot. Vidać, jamu mocna balić.

I Andrejku stala nie pa sabie. Sa stracham hliadzieŭ jon na vyciahnuty, nieznajomy dziedaŭ tvar, navat adsunuŭsia ad jaho daliej. A što, jak dziadulia pamre? Što tady rabić Andrejku? Uraz uschapiŭsia jon na nohi. Nie, dzied nie pavinien pamierci! Nikoha ž nie zastalosia ŭ Andrejki. Jon pavinien dapamahčy dziaduliu, partyzanaŭ znajści, siudy pryvieści.

Nie ahliadajučysia, Andrejka rušyŭ u liasny huščar. Prosta na sonca. Chaj śliepić jaho, jon usio adno nie advierniecca. Dziadulia skazaŭ: hliadzi na sonca. A navokal — liasnaja ciša. Strach zakradajecca ŭ serca.

Spatykaŭsia nie raz, padaŭ na ziamliu, bo zusim užo z sil vybiŭsia, a usio adno išoŭ, šukaŭ u biaźmiežnym liesie partyzanaŭ.

I jakoje ž bylo jaho ščaście, kali sustreŭ ich narešcie, pačaŭ prasić chutčej dziaduliu dapamahčy. — A dzie ž tvoj dziadulia?

Andrejka kiŭnuŭ halavoju ŭ toj bok, adkuĺ pryjšoŭ.

—Ja išoŭ uvieś čas na soniejka, prosta na soniejka… Partyzany pierahlianulisia, niechta navat pryśvisnuŭ. Andrej- ka ž byŭ pierakanany, što pakazaŭ najpraściejšuju darohu, bo išoŭ ža na soniejka, navat kroku nie stupiŭ ubok.

Andrejka byŭ zusim maly. Jon nie viedaŭ jašče, što ni ziamlia, ni sonca nie stajać na miescy.