Беларуская лацінка

Ściežki zubrynyja

T. Chadkievič

Чытаць гэты тэкст кірыліцай

Siamja jehiera Makara Ihnataviča žyla na paŭdniovaj uskrainie Iijelaviežskaj puščy. 3 puščaj i jaje žycharami Piatruś byŭ znajomy, choć i nie zabiraŭsia dalioka ŭ nietry. Bačyŭ chlopčyk daŭhanohich lasioŭ, statak dzikoŭ, babrovuju chatku z placinaj.

Niekaĺki razoŭ baćka vadziŭ Pietrusia tudy, dzie žyvuć zubry. Ich bylo troje: para daroslych zubroŭ i zubrania, jakomu jašče I hoda niama. Stary zubr vializny, z harbom, z pryhnutaj halavoj, npd jakoj zavostranymi padkovami raśkidvajucca rohi. Sustrenošsia z im adzin na adzin — strachu nie abiarešsia! Alie za aharodžaj jon vyhliadaje zusim mirnym. Padydzie da plota i ŭtaropicca I IL ciabie praz ščyliny dabradušnymi malieńkimi vočkami. Tak I ciahnie pahladzić jaho.

Adnojčy baćka, ahliadajučy vielasipied, prapanavaŭ synu pajechpć u pušču razam. Byŭ poŭdzień, kali jany vyjechali na šyrokuju darohu, abapal jakoj vysokaj ścianoj stajaŭ lies, ščodra zality soniečnym śviatlom. Raśkidvali hustalistaje viećcie mahutnyja lipy, kliony, viazy, ciahnulisia ŭ nieba honkija sosny, ciamnieli piramidy stahadovych jalin. Lies poŭniŭsia ptušynym roznahalośsiem.

Spynilisia lia zaharadki, dzie hadavaŭsia statak alieniaŭ. Jany z achvotaj brali z Pietrusiovych ruk kavalački chlieba, jablyki.

Prajechaŭšy kilamietry dva-try, baćka zbočyŭ z haloŭnaj darohi.

Miescami krony dreŭ spliatalisia nad ściežkaj, tamu ŭnizie panavaŭ paŭzmrok. Pietrusiu bylo strašnavata. Jechać stala niazručna, bo vielasipied raz-poraz padskokvaŭ na toŭstych karaniach. Pakinuŭšy vielasipied kalia darohi, baćka z synam nakiravalisia da vysokaha duba, dzie bylo hniazdo čornych busloŭ. Dvoje malieńkich buślianiat nahadvali padušački ŭ čornych navalačkach. A nad imi na adnoj nazie stajaŭ čarnakryly i čornahalovy busiel, ahliadaŭ navakoĺlie. Raptam jon prysieŭ, adšturchnuŭsia nahami i, rasplastaŭšy kryly, paliacieŭ niekudy.

— Niaŭžo heta my spalochali jaho? — ździviŭsia Makar Ihnatavič i, azirnuŭšysia, uskliknuŭ: — Hliadzi, Piatruś!

Prymjinajučy hustuju travu, pa luhavinie išli zubry. Adzin byŭ vializny, druhi mienšy, z ciomna-buraj baradoj. Pobač kročyla viasiolaje zubrania. Mienšy zubr i zubrania pierajšli liasnuju darohu i schavalisia ŭ huščary. Jeoĺšy spyniŭsia kalia vielasipieda, abniuchaŭ jaho, paddzieŭ roham za ramu, padchapiŭ i ŭśkinuŭ uhoru. Padajučy, vielasipied stuknuŭ zubra pa šyi. Tady źvier, usio boĺš šaliejučy, pačaŭ sa zlościu miasić jaho rahami.

Makar Ihnatavič zachvaliavaŭsia, uskryknuŭ. Zubr umomant paviarnuŭsia na holas, machnuŭ chvastom i, pryhnuŭšy halavu, chutka rynuŭsia ŭ bok jehiera.

Makar Ihnatavič kryknuŭ synu, kab toj liez na dreva. Piatruś kinuŭsia na halinu lipy, uschvaliavana hlianuŭ uniz. Baćka stajaŭ za stvalom duba, a zubr z druhoha boku ŭpiraŭsia lbom u stvol i nie to myčaŭ, nie to stahnaŭ ad napružańnia i zlości.

Makar Ihnatavič zahadaŭ synu nie zlazić z lipy, a sam chucieńka pierabieh za druhoje dreva. Zubr, zaŭvažyŭšy heta, rušyŭ za im śliedam. Tak, niby huliajučy ŭ chovanki sa źvieram, Makar Ihnatavič pavioŭ jaho ŭ hlyb liesu. Niekatory čas bylo čuvać, jak niešta šamacić i traščyć, zatym usio ścichla.

Pietrusiu stala strašna. Moža, u huščary zubr dahnaŭ baćku i praciaŭ vostrymi rahami? A jon, Piatruś, siadzić sabie na halinie i ničoha nie robić. Čas minaŭ pavoĺna. Adniekuĺ na luhavinu nyskačyla šeraja kazulia, prysluchalasia, paniuchala pavietra i kinulasia ŭ kusty. 3 šumam uzmachvajučy krylami, pryliacieŭ da hniazda busiel, i čornyja buślianiaty zavarušylisia, pačuŭšy ježu.

—Piatruś! — prahučaŭ narešcie baćkaŭ holas.

Makar Ihnatavič vyjšaŭ z liesu, i Piatruś z radaściu zaŭvažyŭ, što adzieńnie na baćku bylo celaje.

A dzie zubr? — spytaŭ chlopčyk.

Pajšoŭ svajoj darohaj, — biez usiakaj zlości adkazaŭ baćka. — Zahnaŭ mianie na dreva i čakaŭ, ci nie zvaliusia ja na jaho rohi.

Vielasipied, da jakoha jany padyšli, byŭ palamany. Makar Ihnatavič uśkinuŭ jaho na pliačo, i jany pakročyli liasnoj darohaj. Piatruś byŭ vieĺmi zadavolieny siońniašniaj pryhodaj: nie kožnamu dadziena pabačyć takoje!