Беларуская лацінка

Čatyrochnohi siabar

Ja. Zazieka

Чытаць гэты тэкст кірыліцай

Dlia siaržanta Michaila Kardymona, instruktara službovych sabak, jaki svaju službu na pahraničnaj zastavie prachodziŭ razam z Hromam, vajna pačalasia ŭ dźvie hadziny nočy dvaccać druhoha červienia 1941 hoda.

Michail z Hromam išli vuzkaju ściežkaju ŭzdoŭž raki, śpiašalisia pryniać pad achovu ŭčastak u zabaločanym liesie. Minula hadzina nočy. Raptam Hrom naściarožyŭsia. Chutka ŭ zmroku pakazalisia postaci.

Parušaĺniki išli aściarožna, chavajučysia za stvaly dreŭ. Krok — i spynilisia. Jašče krok — i znoŭ spynilisia, trymajučy napahatovie aŭtamaty. Vorahi prajšli zusim pobač. Hrom dryžaŭ ad chvaliavańnia. Jamu chacielasia rynucca na niaprošanych haściej, irvać na kavalki. Alie kamandy «fas!» nie bylo, i jon liažaŭ i čakaŭ.

Michail vyrašyŭ nie zatrymlivać parušaĺnikaŭ u liesie, a pačakać, kali jany vyjduć na prahalinu. Narešcie jon daŭ kamandu Hromu. Adzin za druhim prahrymieli strely. Pa liesie pakacilasia raskacistaje recha.

Sabaka kinuŭsia na parušaĺnikaŭ. Čulisia hyrkańnie, valtuźnia, kryki.

Vorah adkryŭ ahoń z aŭtamataŭ. Vostry, piakučy boĺ pranizaŭ Michailu biadro. Pad nahami zachistalasia ziamlia. Michail upaŭ i adrazu ž papoŭz u kusty. Lievaja naha biezdapamožna ciahnulasia pa ziamli. 3 kožnaj chvilinaj aŭtamatnaja traskatnia narastala. Čyrvonyja kruhi paplyli pierad vačyma Michaila. Potym usio ścichla. Jon straciŭ prytomnaść.

Michaila padabraŭ liaśnik i vychadziŭ, a Hrom niedzie źnik. Pa slovach lieśnika vychodzila, što Hroma zlavili i adpravili ŭ Brest, i ciapier toj niedzie fašystam služyć.

Siaržant Michail Kardymon chutka išoŭ na papraŭku. Viečarami ŭ lieśničoŭcy pačali źbiracca padpolynčyki, partyzany; Na adnym z takich zboraŭ bylo vyrašana ŭzarvać fašysckuju naftabazu.

Partyzany doŭha abmiarkoŭvali varyjanty dyviersii. Praniknuć na bazu bylo ciažka. Jaje abharadzili kaliučym drotam, dniom i nočču achoŭvali esesaŭcy z sabakami. Kožny dzień niemcy padvozili haručaje z Bresta. Adliehlaść ad stancyi da bazy — piatnaccać-šasnaccać kilamietraŭ. Pierad samaj bazaj daroha kruta padymalasia ŭhoru i adrazu ž spuskalasia ŭniz. Pad haroju raśli hustyja kusty.

Partyzany vyrašyli zatrymać apošniuju aŭtacysternu i padmianić šafiora. Dźmitryj Kalieśnikaŭ, jaki niakiepska valodaŭ niamieckaj movaj, pieraapranuty ŭ adzieńnie šafiora, siadzie za ruĺ.

Praz tydzień vyjšli na zadańnie. Zamaśkiravalisia ŭ kustach. Daroha byla vidać jak na daloni. Na śvitańni pakazalasia kalona aŭtamašyn. Usio atrymalasia dakladna pa raźliku. Minula koĺki chvilin, i apošniuju mašynu z haručym pavioŭ Kalieśnikaŭ.

A nieŭzabavie na naftabazie hrymnuŭ vybuch. U nieba šuhanuŭ čyrvony slup ahniu. Chutka ŭsia baza byla achopliena polymiem. Pažar maćnieŭ i maćnieŭ.

Minula paŭhadziny, a Dźmitryj Kalieśnikaŭ usio nie viartaŭsia. Vidać, zdarylasia toje trahičnaje, čaho možna bylo čakać. Partyzany moŭčki padalisia ŭ lies.

Fašysty ŭźniali tryvohu. Bresckaja žandarmieryja i atrad esesaŭcaŭ byli kinuty na pošuki partyzan. Hitlieraŭcy pierakryli ŭsie darohi, kožnaja mašyna spynialasia i praviaralasia. Abapal darohi, jakaja viala da bazy, pračesvalisia kusty. Niemcy chutka znajšli svajho šafiora. Da taho miesca padjechala niekaĺki mašyn. 3 ich pačali vyskokvać hitlieraŭcy, adzin z jakich byŭ z aŭčarkaj. Jon padvioŭ sabaku da śliadoŭ i zahadaŭ šukać.

Michail, jaki chacieŭ dačakacca Kalieśnikava, adstaŭ ad tavaryšaŭ. Jon paśpieŭ adyści ad naftabazy nie boĺš za kilamietr, jak pačuŭ za saboj ciažki tupat i tresk lamačča.

Doŭhaja aŭtamatnaja čarha siekanula pa drevach. Daliej usio adbylosia z imhniennaj chutkaściu. Hitlieraviec spuściŭ sabaku z pavadka. Toj chutka dahnaŭ Michaila, mocna schapiŭ zubami za pravuju ruku. Michail pierachapiŭ pistaliet lievaj rukoj, paviarnuŭsia, chacieŭ strelić u sabaku i… paznaŭ svajho čatyrochnohaha siabra.

—Hrom! — vyrvalasia ŭ Michaila.

Aŭčarku niby tokam udaryla. Jana adpuścila Michaila, zapoŭzala pa ziamli kalia noh, vinavata zaskuholila.

U tuju ž siekundu Michail špurnuŭ hranatu. Za kustami pačuŭsia jenk.

Fašyst zachistaŭsia i ŭpaŭ. Dzie paŭzkom, dzie pierabiežkami ad dreva da dreva, adstreĺvajučysia, Michail razam z Hromam adychodziŭ u stary husty lies. Nieŭzabavie jany byli siarod svaich.