Čyrvony kaściol
L. Rublieŭskaja
Na ploščy Niezaliežnaści, siarod haradskoha šumu i sučasnych šerabietonnych budynkaŭ, jon staić, niby staradaŭni rycar u čyrvonych daśpiechach. Čyrvony kaściol, abo kaściol Śviatych Symona i Alieny, źjaŭliajecca vizitnaj kartkaj Minska. Sučasny Minsk niemahčyma siońnia ŭjavić biez hetaha budynka. A miž tym kaściol moh źniknuć: jaho chacieli źnieści, kab nie psavaŭ svaim vyhliadam haloŭnuju plošču respubliki, i pabudavać na tym miescy vialiki kinateatr. Abo chacia b pierarabić jaho tak, kab budynak nie byŭ padobny da kaściola. Na ščaście, razumnyja liudzi zastupilisia — i horad zachavaŭ jašče adnu pryhožuju liehiendu.
U siamji Vajnilovičaŭ, bahatych minskich arystakrataŭ, raśli dvoje cudoŭnych dziaciej — Symon i Aliena. Niečakana dzieci adno za adnym zachvareli, a ŭ pačatku dvaccataha stahoddzia nie bylo jašče liekaŭ ad mnohich chvarob. Pieršym pamior čatyrnaccacihadovy Symon, a praz niejki čas zachvarela i Aliena — razumnica, talienavitaja mastačka, honar baćkoŭ. Raskazvajuć, što adnojčy ŭ śnie da Alieny prychodzila Maci Božaja. Jana skazala, što nie moža dać joj zdaroŭja, alie dapamoža jaje baćkam pieražyć hora. Patrebna, kab jany ŭsio svajo bahaćcie addali na pabudovu kaściola z čyrvonaj cehly, z čyrvonymi ścienami i čyrvonym dacham, bo čyrvony kolier — kolier radaści. Hety kaściol budzie dlia baćkoŭ radaściu i suciašeńniem, bo tam, u kaściolie, jany buduć adčuvać prysutnaść svaich dziaciej. I pierad vačyma Alieny ŭ pavietry ŭźnik abrys budynka z čyrvonaj cehly. Nazaŭtra Aliena namaliavala ŭbačany ŭ śnie śviaty chram i pamierla, tak i nie dažyŭšy da svajho dzieviatnaccacihoddzia.
Edvard Vajnilovič i jaho žonka Alimpija ŭ pamiać ab svaich pamierlych dzieciach pabudavali Čyrvony kaściol. Jon atrymaŭsia mienavita takim, jakim ubačyŭsia Alienie ŭ śnie, bo Vajnilovič pastaviŭ umovu: nichto nie moža źmianić jaho prajekt. Chutka paŭstavali mury z niezvyčajnaj čyrvonaj cehly. I voś u listapadzie 1910 hoda ŭvieś horad sabraŭsia na aśviačeńnie novaha chrama. Nazvali jaho ŭ honar Symona i Alieny. Hmach kaściola staŭ adnoj z najcikaviejšych pabudoŭ dvaccataha stahoddzia ŭ Minsku.
Jak i mnohija inšyja śviatyni Bielarusi, pieražyŭ kaściol Symona i Alieny ciažkija časy pry novaj uladzie. U 1932 hodzie jaho začynili. Peŭny čas karystaŭsia budynkam Dziaržaŭny poĺski teatr BSSR, potym u im byla kinastudyja. A z pačatku siamidziasiatych hadoŭ u budynku kaściola znachodziŭsia Dom kino.
U 1990 hodzie Čyrvony kaściol znoŭ staŭ chramam, i ŭ im znoŭ zahučala malitva. U mnohim adnaviŭsia interjer kaściola. Pierad budynkam źjavilasia bronzavaja skuĺptura archanhiela Michaila, jaki zabivaje pačvarnaha źmieja. A zusim niadaŭna ŭ pamiać ab čarnobyĺskaj trahiedyi z japonskaha horada, jaki taksama pieražyŭ atamnuju katastrofu, u Bielaruś byŭ pryviezieny pomnik, jaki ŭstanavili pierad Čyrvonym kaściolam. Zvon u čornaj arcy nahadvaje: čalaviectva nie pavinna zabyvacca pra trahiedyi, jakija sparadzila svajoj nierazumnaściu i žorstkaściu.
Pra Čyrvony kaściol skladziena šmat vieršaŭ i piesień. U jaho sutareńniach znachodziacca vialikaja poĺskaja biblijateka imia Adama Mićkieviča, teatraĺnaja zala, dzie pakazvaje svaje śpiektakli Bielaruski paetyčny teatr adnaho akciora «Źnič», adbyvajucca kancerty duchoŭnaj muzyki.