Беларуская лацінка

Jak Valierka na Miesiac liacieŭ

P. Vysikan

Чытаць гэты тэкст кірыліцай

Niedalioka ad liesu, u novaj chacincy na zialionym uzhorku, žyli dva braciki — Jurka i Valierka. Jurka vučyŭsia ŭ piatym klasie, a Valierka jašče zusim nie chadziŭ u školu. Jon celymi dniami biehaŭ pa vulicy, puskaŭ na vadu malieńkija karabliki abo huliaŭ z miačykam na dvary.

Časam Valierka vybiahaŭ dalioka za varoty sustrakać Jurku, jaki išoŭ sa školy. Adnaho razu jon spatkaŭ jaho z siabrami. Jurka hučna raskazvaŭ pra niejkuju rakietu. Jon uvieś čas pakazvaŭ paĺcam na malieniečki bliedny maladzičok, jaki ŭžo źjaviŭsia na niebie.

Usie prysieli na zialionaj traŭcy kalia varot i doŭha sluchali, što pračytaŭ niadaŭna Jurka ŭ časopisie pra paliot na Miesiac. Jon raskazaŭ, što ŭ mižplanietnaj prastory liataje bieźlič mietearytaŭ i što jość takija kaśmičnyja pramiani, jakija niebiaśpiečnyja dlia žyćcia.

Valierka sluchaŭ ich razmovu i dumaŭ sam sabie: «A kali naciahnuć miašok na halavu? Moža b, jany nie prajšli, tyja pramiani?»

A Jurka raskazvaŭ, jak jany zrobiać dobruju madeĺ rakiety daŭžynioju adzin mietr i potym zaniasuć jaje ŭ avijamadeĺny hurtok.

Na druhi dzień, u niadzieliu, jak toĺki čyrvonaje soniejka vyhlianula z-za vysokich hor i ptuški zaščabiatali na kuście bezu, Valierka pračnuŭsia i adrazu ž vybieh na dvor. Kalia pavietki jon ubačyŭ Jurku i jaho siabroŭ.

Slavik rezaŭ fanieru, druhija prybivali jaje da tonieńkich planak, a Jurka aloŭkam štości raźmiačaŭ na vialikim liście. Pobač z im siadzieŭ jašče adzin vastranosy chlapčuk i staranna vystruhvaŭ nožykam-skladančykam niejkuju doščačku.

Praz niejki čas rakieta byla ŭžo hatova. Jana zdavalasia Valierku padobnaj da vialikaha ahurka z malieńkimi kryĺcami zzadu. Rakietu pafarbavali ŭ blakitny kolier i pastavili na pliacoŭku, jakuju zahadzia zbudavali na vysokich slupach.

Siabry korpalisia kalia svajoj rakiety, nie źviartajučy na maloha nijakaj uvahi.

«Dobra, budujcie, — padumaŭ sam sabie Valierka, — vy zbudujecie, a ja paliaču na Miesiac».

Chlopcy vyrašyli zrabić u rakiecie roznyja prylady, kab jana byla padobna da sapraŭdnaj. Spačatku Jurka prybiŭ nievialički ščytok, da jaho prymacavaŭ niejkija prabirki, štości kruhlaje, padobnaje da manomietra, z čyrvonaj strelkaj, a ŭ samym centry — vialikaja knopka. Na knopku, jak skazaŭ Jurka, treba nacisnuć, kab zapuścić rakietu.

Ranicaj Jurka pajšoŭ u školu, a Valierka zastaŭsia adzin. Jon vyrašyŭ, pakuĺ mama i Jurka viernucca dadomu, machnuć až na Miesiac.

Valierka pahliadzieŭ na nieba i zadumaŭsia. Kab nie zamierznuć tam, apranuŭ mamin kažuch i nievialiki miašok naciahnuŭ na halavu — ad škodnych pramianioŭ. Uzabraŭsia na pliacoŭku, jašče raz zirnuŭ na nieba praz dziračku i padumaŭ, što kali na Miesiac zaliacić, a nazad nie vierniecca, to papadzie jamu tady ad mamy za kažuch.

Jon niejkuju chvilinu vahaŭsia, potym machnuŭ rukoj i ŭžo chacieŭ sadzicca ŭ kabinu, jak raptam adna doška na pliacoŭcy tresnula. Valierka razam z rakietaju kudyści paliacieŭ.

«Niaŭžo heta ja ŭžo na Miesiacy?» — padumaŭ Valierka, nie śkidajučy miaška z halavy. Alie zazirnuŭ u dziračku i ŭbačyŭ, što siadzić na ziamli, a pobač valiajecca rakieta. Usia janv spliuščylasia pad ciažkaj doškaj.

— Och i daść mnie ciapier Jurka! — uskliknuŭ jon i śkinuŭ miašok.

Amaĺ celuju hadzinu Valierka z padrapanym tvaram zavichaŭsia kalia raźbitaj rakiety, chacieŭ adramantavać jaje, alie skončylasia tym, što palamaŭ zusim.

A kali ŭbačyŭ, što ŭsio prapala, aściarožna sabraŭ blakitnyja ablomki faniery, zanios ich u pavietku i prykryŭ salomaj, a potym vienikam padmioŭ kalia pliacoŭki, kab i śliedu nie zastalosia.

Jakraz u hety čas u školie skončylisia ŭroki. Jurka sabraŭ svaich siabroŭ i ŭsich člienaŭ avijahurtka, kab pakazać im rakietu. Alie nie paśpieli jany padyści da varot, jak nasustrač z dvara vybieh zaplakany Valierka. Jaho čornyja vačaniaty chitra zabiehali.

— Ja nie viedaŭ. Ja nacisnuŭ knopku na ščytku. A rakieta vaša jak zahudzie i paliaciela na Miesiac. Vy nie zlujciesia, moža, jana jašče vierniecca.