Jak zorka biarozkaju stala
A. Zekaŭ
Heta zdarylasia tak daŭno, što ŭžo nichto nie pamiataje kali. Liasy tady byli ciomnyja, nieprachodnyja. Dy i chto ŭ ich chadziŭ, kali i liudziej na ziamli nie bylo? Toĺki źviary biehali dy paliavali adzin na adnaho, a jašče ptuški liotali, hady roznyja poŭzali, žučki ŭ travie varušylisia.
Dniom, praŭda, zazirala sonca, adnak i jaho promni nie prabivalisia praz husty šacior dreŭ, dy nočču zorki padmirhvali zialionym liasnym volatam.
I voś adna z ich vyrašyla spuścicca ŭniz, kab pahliadzieć, što ž robicca tam, za ciomnym šatrom viekavych halin. «I nie dumaj, — adhavorvali siabroŭki. — Prapadzieš nazaŭsiody».
Adnak upartaja zorka nastojvala na svaim. I adnojčy advažylasia narešcie-taki, choć i strašna bylo, bo viedala ž: usio, što napatkaje ŭ chalodnym drymučym liesie, budzie zusim nieznajomaje dlia jaje. Dziva z dzivosaŭ, alie drevy nie sustreli zorku naściarožana, naadvarot, laskava padstavili svaje haliny, kab taja miakka saśliznula ŭniz. I źviary nie nakinulisia na niabiesnuju hościu raźjatrana, i ptuški nie zalapatali hrozna krylami, i hady nie napali, kab ukusić, i žučki dy pavučki roznyja nie pakryŭdzili ni razu. Zdalosia navat zorcy, niby ŭsie liasnyja žychary — razam i paasobku — navat uzradavalisia, što zorka da ich u hości zavitala. Celuju noč vadzili jany jaje pa liesie, napieraboj usio raskazvali dy pakazvali. Nie zaŭvažyli, jak i na dośvitak pačalo bracca. A značyć, nastaŭ čas zorcy da siabie, na nieba, padavacca.
Zasmucilisia liasnyja žychary, škada im stala z zorkaj raźvitvacca.
Pačali jany ŭprošvać zorku, kab nazaŭždy ŭ liesie zastavalasia. Maŭliaŭ, što tam, na daliokim chalodnym niebie, kali pryhažość takaja na ziamli i ad śviatla zorki navokal paśviatliela.
— Alie ž majo śviatlo toĺki ŭnočy, — zasmučana skazala zorka.
—Ničoha, ty budzieš śviacić nam nie toĺki ŭnočy, a i dniom, — supakoili zorku liasnyja žychary, skazaŭšy, što mohuć pieratvaryć jaje ŭ pryhožaje bielastvolaje dreŭca, ad jakoha ŭ ich zmročnym liesie budzie śvietla nočču i dniom. Kali zorka, zrazumiela, pahodzicca zastacca tut, na ziamli.
Uzradavalasia zorka takoj prapanovie, až zapliaskala ŭ ladki, bo vieĺmi ž spadabalasia joj siarod liasnych žycharoŭ. Stala toĺki sumna, što nie budzie ŭ jaje takich siabrovak, jak tam, na niebie. Alie liasnyja žychary nie razhubilisia i paabiacali, što buduć u zorki i tut, u liesie, siabry ŭsiudy, kudy jana toĺki ni śkiruje svoj pozirk.
I zastalasia zorka na ziamli, pieratvarylasia jana ŭ pryhožuju bielastvoluju biarozku — mienavita tak nazvali toje strojnaje dreŭca. A čamu tak, a nie inačaj, to nichto i nie viedaje. Peŭna, heta bylo pieršaje slova, jakoje zhadalasia tady niekamu z liasnych žycharoŭ.
U liesie i sapraŭdy redka ŭbačyš, kab biarozka stajala adna siarod dreŭ. Jaje zaŭsiody abstupajuć takija ž, jak i jana sama, bielastvolyja siabroŭki. Celyja biarozavyja hai, byvaje, raspaścirajucca siarod liesu. A to i na luh ci ŭ polie vybiehuć. Asabliva kali jaho haspadar na hod ci dva niezasiejanym pakinie.
Zatoje jak śvietla stala ŭ niekali ciomnym i zmročnym liesie ad bielastvolych biaroz! Nievypadkova ž jany rod svoj viaduć ad toj zichatlivaj zorki, što apuścilasia na ziamliu z nieba mnoha hadoŭ tamu nazad…