⁣

Jaryla — boh Sonca, uradlivaści i kachańnia. Liudzi zdaŭna z nieciarplivaściu čakali jaho prychodu. Razam z Jarylam paślia viesnavoha soncazvarotu — 21 sakavika — pačynala vychodzić z zimovaj śpiački pryroda, usio žyvoje pračynalasia, nabiralasia sily, dužela. Štoraz daŭžejšy dzień pieramahaŭ ciomnuju noč, śvietlavokaja viasna pazbaŭlialasia čaraŭ chalodnaj i panuraj zimy. Usio heta jašče raz pierakonvala liudziej, što žyćcio niazvodnaje i biaskoncaje, što jano zaŭsiody budzie panavać nad śmierciu.

Jaryla prychodziŭ naporysta i imkliva, pa-maladomu radasna i viesiela. Svaimi čaroŭnymi kliučami rašuča admykaŭ da žyćcia ziamliu, vypuskaŭ na voliu rasu i klikaŭ liudziej na polie. Hetu radasnuju viestku pa ŭsich paliach i pasieliščach raznosili niastomnyja śpievaki žaŭruki. Niezdarma jany ličylisia Jarylavami paslancami. Schaladalaja za zimu ziamlia toĺki ciapier stanavilasia pladavitaj, pačynala raści pieršaja trava, źjaŭlialisia pieršyja kvietki, pieršyja liściki na drevach. U ich halinach ladzili hniozdy i śpiavali pieśni kachańnia ptuški. Lies ahučvala kuvańnie ziaziuli. U kustach zalivalisia niedasiahaĺnyja pa majsterstvie salaŭi. Sahretaje laskavym soniejkam, usio na śviecie adradžalasia, stanavilasia maladym i dužym.

Takim byŭ spradviečny kruhavarot žyćcia.

U honar viasiolaha boha bielarusy zdaŭna ladzili niezabyŭnaje śviata Jarylki. Jaho nazyvali jašče śviatam zasievak. Adbyvalasia jano 27 krasavika pa starym styli. Mahli śviatkavać jaho i ŭ mai, i ŭ červieni.

Śviatkavali viesiela i zajmaĺna. Taki ž apantany maladoj nieŭtajmavanaściu, zachoplieny kachańniembyŭ i sam Jaryla. Jaho stychija — zabavy, huĺni, skoki, zaliacańni, biaźmiežnaja viesialość. Tamu i staŭ jon apiekunom pačućciovaha kachańnia i pladavitaści, ščaślivaha šliubu i siamiejnaha dabrabytu. Toĺki na hetym śviacie junakam i dziaŭčatam dazvalialasia pakaštavać vina, jakoje zdaŭna ličylasia napojem bahoŭ. U hety momant moladź jak by raŭnialasia z samim Jarylam.

Viečaram na vysokich pahorkach palili vohniščy, kab ubačyŭ ich Jaryla i zavitaŭ u hości. Tut zakančvalisia zabavy i karahody moladzi. Na adychod liudzi prasili ŭ Jaryly cioplaha lieta, bahataha ŭradžaju, mocnaha kachańnia, ščaślivaha siamiejnaha žyćcia dy zdarovych dzietak.

Viadomy daśliedčyk žyćcia bielarusaŭ Adam Kirkor adznačaŭ, što Jaryla nahadvaŭ maladoha i pryhožaha junaka, kučaravaha i śvietlavalosaha. U bielym plaščy i na bielym kani basanož jeździć hety maladziec pa śviecie. Na halavie — vianok z pieršych paliavych kvietak, u lievaj ruce — žmieńka žyta, u pravaj — palica1. Machnie Jaryla žytam niva kolasam bahacieje, palicaj machnie — hrom hrymić, doždž sypliecca. Koń u Jaryly taksama malady i niastrymny. Jon taki haračy, što na adnym miescy i chviliny nie pastaić. Kudy koń nahu pastavić — šaŭkovaja trava ścieliecca, kvietki dzivosnyja raśćvitajuć, rastajuć ad jahonaha dychańnia śniežnyja śliady boha choladu Ziuzi. A tam, dzie malady pryhažun Jaryla stupaŭ svaimi bosymi nahami, husta kalasilasia žyta, prahna pili žyćciadajnuju silu jaravyja pasievy. Adnak prostym liudziam u hety dzień zabaranialasia chadzić bosymi, bo inakš možna bylo zblytać ich z paslańnikami Jaryly. Kali ž niejkaja žančyna advažvalasia basanož prajścisia pa niekranutaj rasie, jaje mahli abazvać viedźmaj.

Kab źniać čary, pastuch pavinien byŭ adlupcavać kabietu puhaj.

U honar Jaryly nazyvalisia pasieliščy, uročyščy1, inšyja miaściny. A vosieńniu ladzilasia śviata ŭradžaju. Liudzi dobrym slovam zhadvali ščodraha Jarylu, dziakavali jamu za spryjańnie. Paślia hetaha jon spuskaŭsia na ziamliu, dzie ŭsiu zimu zmahaŭsia z boham ciemry Čarnaboham. A rańniaj viasnoj znoŭ źjaŭliaŭsia na ziamli pieramožcam.