Беларуская лацінка

Jorčykaŭ slup

A. Krejdzič

Чытаць гэты тэкст кірыліцай

Mioska, dzie žyŭ dzikavaty Jorčyk, nazyvalasia Čyrhi. Jaho nmtp stajala jakraz na ŭjeździe. Sčarnielaja, z abliezlymi akanicami, hirptliva hliadziela jana na darohu, na ździčely lies, jaki byŭ nialpŭpa mohilkami. Kalia piečy stajaŭ vialiki draŭliany ložak, pad IIK I I O M — haspadynin kufar, na kuchni stol. I ŭsio bylo sama(ioHžaje. Malieńki abrazok visieŭ u zalie pad samaj stoĺliu.

Liudzi ličyli, što Jorčyk zusim z hluzdu źjechaŭ. Jon havaryŭ, phho treba dumać nie toĺki pra žyvych, alie i pra miortvych. Zaklikaŭ pahliadzieć na staryja mohilki, dzie draŭlianyja kryžy šiliehli na ziamliu i tliejuć, a ŭzhorki mahiĺnyja jamkami stali.

Žonka pazirala, jak muž, zaniaŭšy ŭvieś aharod, vykladaje na Im ;i vielizarnych valunoŭ niešta ahromnistaje i kruhlaje. Ździŭliena pytalasia:

Navošta tabie stoĺki kamieńnia? Čamu ty addaŭ usie hrošy pp cohlu? Tut chopić na dziesiać damoŭ.

Liudzi stracili pamiać, i mnie treba jaje adbudavać, — adkaźšiŭ Jorčyk.

A kamień — samy tryvaly z usiaho, što stvaryla pryroda. 1 Ia ćviordy kamienny padmurak jon klaŭ bieluju i čyrvonuju cehlu, zmacoŭvajučy ŭsio heta cemientam. Rabota išla marudna. Za išŭmiesiaca adolieŭ mietry dva. Alie napieradzie — usio lieta i vosień. L moža, jašče i zima, kali budzie cioplaja.

Rankam Jorčyk vynosiŭ z chaty viodry, roznyja žaliaziaki i braŭoja za spravu. Najpierš jon napaŭniaŭ kamieńniem viodry, pryviazvaŭ dp ich viaroŭki, druhim kancom abviazvaŭsia sam. Pa žalieznych prutpch, što tyrčeli ŭ ścianie, jak pa lieśvicy, uzlaziŭ navierch. Ciaiior jon byŭ užo vyšej za jablyni i hrušy. Jorčyk ciahaŭ navierch ciažkija viodry z kamieńniem. Takim ža čynam padymalasia hlina, miasok, cemient i ŭsio astatniaje.

Cehlu Jorčyk klaŭ nie aby-jak, a vykladaŭ z jaje proźviščy niabožčykaŭ. Dlia litar braŭ bielyja cahliny, astatniuju prastoru zppaŭniaŭ kamianiami i čyrvonaj cehlaj. Atrymalasia pryhoža. Źnizu na ścianie źjaviŭsia nadpis:

«Heta pamiać usim, chto kalinsbudź žyŭ u vioscy Čyrhi». A vyšej išli sotni proźviščaŭ. Tak budavaŭ «miascovuju pamiać» dzikavaty Jorčyk.

Išoŭ hod za hodam. Za hety čas pamior nie adzin žychar Čyrhoŭ, bo žyli tut amaĺ adny staryja. A paślia pamior i «stvaraĺnik pamiaci», paśpieŭšy ŭ apošnija dni žyćcia vyklaści na samaj vyšyni svajo proźvišča, imia i imia pa baćku.

3 taho času minula niekaĺki dziesiacihoddziaŭ. Pamierli dzieci tych, chto byŭ adnahodkam Jorčyka. Mohilki zaraśli liesam. A na miescy vioski raśkinulasia polie. Ništo ŭžo nie nahadvala pra toje, što niekali tut husta ćvili višni dy jablyni, biehala pa vulicy ščabiatlivaja malieča, mitusilisia zaklapočanyja liudzi.

Toĺki piaresty ad šmatlikich proźviščaŭ slup nieparušna ŭzvyšaŭsia nad maŭklivaj roŭniaddziu. I kali niechta prajazdžaŭ niepadalioku pa darozie, abaviazkova źviartaŭ na jaho ŭvahu i zadziraŭ halavu. A paślia tlumačyŭ kamu-niebudź z tych, chto ŭpieršyniu ŭ hetych miaścinach:

Kaliści tut stajala vioska Čyrhi, a ŭ joj žyŭ niejki dzivak, jaki ŭźvioŭ hetuju kamianicu. Kažuć, jaho proźvišča vykladziena na samym viersie.

Budavaŭ pamiać.

Liudzi paciskali pliačyma i dumali pra svajo. Moža, pra žyvych.