⁣

Kažuć, što lia vytokaŭ sapraŭdnaj paezii zaŭsiody staić vialikaje ŭzrušeńnie, niepadzielienaje kachańnie. Takoje kachańnie bylo i ŭ hienijaĺnaha paeta Adama Mićkieviča. Stary hranitny valun z kryžam, vybitym samim paetam, — svojeasablivy pomnik hetamu vialikamu pačućciu. Kamień hety raźmiaščajecca niedalioka ad bielaruskaj vioski ŭ Voranaŭskim rajonie.

Marylia Vieraščaka z pieršaha pohliadu palanila serca junaha Adama Mićkieviča. Kab ubačyć jaje, budučy paet šukaŭ usialiakuju pryčynu, uhavorvaŭ svaich siabroŭ naviedać majontak haścinnych Vieraščakaŭ.

Dzieviatnaccacihadovy Adam trapiŭ u dom Vieraščakaŭ dziakujučy svajmu siabru pa Vilienskim univiersitecie Tamašu. Spačatku junaja blakitnavokaja Marylia pryvabila Adama svajoj žyvoj niepasrednaściu, vialikaj načytanaściu, muzyčnaściu. Šliachcianka Marylia ihrala na fartepijana, śpiavala nie toĺki śvieckija ramansy, alie i bielaruskija narodnyja pieśni.

Jany chutka pasiabravali. Paślia byli tajemnyja sustrečy ŭ parku, doŭhija hutarki ŭ zacišnaj aĺtancy, junackija kliatvy ŭ viečnym kachańni. Adam razumieŭ, što ŭ hetaj hlušy jon znajšoŭ svoj ideal, pra jaki maryŭ zaŭsiody. Paźniej jon nazavie tuju aĺtanku kalyskaj svajho ščaścia, kalyskaj pieršaj liubovi.

Chutka maladomu kavalieru rastlumačyli, što jaho kachanuju addajuć zamuž za bahataha hrafa, byloha aficera napalieonaŭskaj armii.

Rodnyja Maryli ličyli, što paet-pačatkoviec nie maje vysokaha rodu, vučycca na kazionnuju stypiendyju, u jaho niama nijakaj pierśpiektyvy na karjeru. 3 hetaj pryčyny paet nie moh pretendavać na ruku i serca bahataj šliachcianki. Takoje paviedamlieńnie ašalamila maladoha čalavieka. Adam nie bačyŭ vyjścia, nie viedaŭ, jak pieražyć niečakanaje hora, niespraviadlivaść. Pakryŭdžanaha junaka ŭratavala paezija.

Uratavali siabry, pryroda, knihi.

Uzrušany Adam spadziavaŭsia, što viernie Maryliu. Jon pisaŭ joj: «Ja ciabie šanuju i kachaju, jak bahiniu». U svaich vieršach paet prasiŭ Boha, maliŭ, kab Marylia źnikla z jaho serca, pamiaci, vačej. Alie heta nie dapamahala. Adam Mićkievič maryŭ pra kachanuju, štodzień dumaŭ pra jaje.

Pavodlie padańnia, kalia hranitnaha valuna paet nie raz sustrakaŭsia sa svajoj kachanaj, užo zamužniaj. Alie adnojčy Marylia nie pryjšla na pryznačanaje spatkańnie. Paet zrazumieŭ, što straciŭ jaje nazaŭsiody.

Kažuć, što tady i pakinuŭ jon na kamieni kryž jak znak kančatkovaj razluki. U svaim žyćci paet nie byŭ abdzielieny žanočaj uvahaj, alie Marylia tak i zastalasia jaho adzinym śvietlym kachańniem. Boĺš mocnaha pačućcia jon užo nie źviedaŭ.

Adam i Marylia niejki čas pierapisvalisia, daviedvalisia adno pra adnaho praz siabroŭ. U Maryli naradzilisia dźvie dački i syn. Jana aktyŭna padtrymlivala paŭstańnie 1863 hoda. Pamierla ŭ 1864 hodzie, jaje pachavali niedalioka ad taho miesca, dzie liažyć slavuty kamień. Adama jana pieražyla na dzieviać hadoŭ. Toj valun, što ŭ liesie, nazyvajuć kamieniem kachańnia. Dva razy ŭ hod moladź vyścilaje ściežku da jaho kvietkami.

Pryčynaj takoha najmieńnia kamienia staŭ lios Adama i Maryli, ich čystaje i śvietlaje kachańnie.

U 1986 hodzie valun byŭ abvieščany pomnikam historyi. Prychiĺniki talientu vialikaha paeta imknucca choć raz u žyćci naviedać hety ŭtuĺny kutočak, pastajać kalia valuna, jaki šmat pabačyŭ na svaim viaku. Hety kamień i siońnia ŭsprymajecca jak pamiać ab vialikim i śvietlym pačućci maladych liudziej.