Беларуская лацінка

Hanna

I. Mieliež

Чытаць гэты тэкст кірыліцай

Kaliosy, na jakich siadzieli Vasiĺ i maci, užo ŭjazdžali ŭ lies. PaŚlia polia tut bylo ad huščyni maŭklivych, niby prytojenych, chmurnych chvain ciemnavata i syra, choć liasok i ros na piasčaniku. Ranišniaje sonca, što rabila čyrvonym chvojnik uhary, jašče nie mahlo prabicca da ziamli, i na redkaj travie tut mutna trymalasia rasa, a na piasku značylisia viĺhotnyja ciemnavatyja pliamy. Niahliedziačy na rasu i syraść, adčuvalasia ŭžo nabližeńnie dzionnaj zasuchi.

Dušna budzie, — skazala maci.

Nieŭzabavie jany dahnali Čarnuškaŭ. Možna bylo b jechać za imi, addajučy znak pašany dziadźku Cimochu jak starejšamu, i, moža, u inšych abstavinach Vasiĺ tak i zrabiŭ by, alie z dziadźkam siadziela zadzira Hanulia, Vasiliova ravieśnica. Hetaja zadzira ŭ apošni čas Vasiliu prosta žyć nie davala, pry kožnaj sustrečy, kali b ni trapiŭsia jon, śmiajalasia ci navat ździekavalasia z jaho. Ot ža toĺki pazaŭčora pry ŭsich abśmiajala.

Stajala i rahatala pry ŭsich! Kab kazala niapraŭdu, jašče b ništo, a to ž praŭda ŭsio: roznyja vočy, jak na hrech, i valasy ad sonca napieradzie zarudzielisia! Usio nialiudskaje niejkaje!

Ci ž moh paślia ŭsiaho hetaha Vasiĺ pasluchmiana ciahnucca za Čarnuškami? Liedź maci ŭpravilasia skazać dziadźku Cimochu, što, musić, budzie śpioka, jak Vasiĺ, tuzanuŭšy Huza liejcami, čapliajučy kaliosami za nizkaje haĺlio padliesku, chucieńka abjechaŭ Čarnuškaŭ, pakinuŭ zzadu. Jon znarok nie pahliadzieŭ na Hannu, alie i nie pazirajučy na jaje, Vasiĺ adčuvaŭ siabie ŭ poŭnaj miery ščaślivym. Voś jak jon abyšoŭ jaje, zadziru.

Chto jana, heta hanarliŭka, jakaja tak abychodzicca, niby jana nie toĺki naraŭnie z im, a boh viedaje što. Kab jana sapraŭdy byla kim-niebudź asablivym, tady b i tryvać možna bylo b, a to ž chto — usiaho baćkava dačka. I hetak abychodzicca z im, z čalaviekam samastojnym, haspadarom! Što ž, jon pakazaŭ joj!

Kali Vasiĺ byŭ uvieś napoŭnieny slodyčču adplaty, stary, vieĺmi paciorty chamut raptam razyšoŭsia, i ahloblia zašorhala pa rudych Huzavych nahach. Vasiĺ tryvožna saskočyŭ. Ničoha strašnaha nie bylo: prosta parvalasia suponia1.

Vasiĺ chutčej zaviazaŭ parvanyja kancy, alie, kali pasprabavaŭ, paciahnuŭšy z usioj sily, ci mocna zaviazany vuzialok, toj razyšoŭsia. Pryjšlosia znoŭ zaviazvać. Kali, paružavieŭšy ad natuhi, ściahvaŭ suponiu na chamucie, pobač zarypieli kaliosy dziadźki Cimocha.

—Što takoje?

— Suponia.

Hanna viesiela zirknula.

—Jon suponiu doma zabyŭ!

Vasiĺ ad takoj abrazy až pierastaŭ ściahvać chamut. Kaliosy dziadźki Cimocha (a na ich dziadźka, Chviedźka i zadavolienaja Hanulia) prajechali mima Vasilia i stali pakrychu addaliacca.

Vasiĺ nie viedaŭ, što skazać.

— U čužoje prosa nie ŭtykaj nosa! — narešcie vyrvalasia ŭ jaho.

Jon pramoviŭ hetyja slovy cicha, boĺš dlia maci dy dlia siabie, kab supakoicca. I naohul, chiba dobra bylo jamu, niachaj i maladomu čalavieku, alie ž mužčynu i haspadaru, staršamu ŭ siamji, źviazvacca z niejkaj dziaŭčynkaj? Alie ni slovy, ni dumki hetyja nie viartali jamu spakoju i raŭnavahi.

Vasiĺ jechaŭ ciapier panury, pahlyblieny ŭ svaje dumki. Jon naohul byŭ śchiĺny da razvahi, nie liubiŭ vieĺmi adkryvać svaju dušu, asabliva kali ŭ joj varušylisia nieviasiolyja i niadobryja dumki. Pachistvajučysia, krychu horbiačysia, chmuračy jašče dziciačy lob, jon mižvoĺna pryhadaŭ, dzie i kali jana kazala što-niebudź kryŭdnaje, dumaŭ, jak «addziačyć» joj. U dumki hetyja chutka ŭplialisia inšyja — spačatku pra staruju, patlieluju ŭ ziamli suponiu, stary chamut, potym pra Huza.

3-za pavarotu jon ubačyŭ napieradzie Čarnuškaŭ voz, bieluju Hańninu chustačku, i dumki jaho viarnulisia da dziaŭčyny: «Ja hetaha tabie nie zabudu! Pabačyš!»