Беларуская лацінка

Harezy na parachodzie

M. Trublaina

Чытаць гэты тэкст кірыліцай

Naš parachod išoŭ cioplymi paŭdniovymi morami. Niejak, kali my prystali da bierahoŭ Afryki, adzin niehr pradaŭ marakam dźviuch malpačak.

Malpački chutka pryvykli da novaha miesca. Nieŭzabavie jany stali liubimcami kamandy. Maraki nazvali ich Jaškam i Maškaj.

Jaška liubiŭ čapliacca chvastom za pierakladziny i, źvisajučy halavoj uniz, hajdaŭsia, niby zapraŭski fizkuĺturnik. Maška kožny raz pierad śniadankam sihala na stol, chapala drabok cukru i imhnienna źnikala.

Adnojčy bocman schavaŭ u šufliadcy stala dźvie karobki šakaladu.

Niejak, vychodziačy z kajuty, jon nie začyniŭ za saboj dźviery. Cikaŭnaja Maška ŭtknula mordačku ŭ ščylinu, potym uskočyla ŭ kajutu i pačala haspadaryć tam. Jana hojsala pa ložku, zazirajučy ŭ šufliadki šafy i ŭ staly.

Kali bocman viarnuŭsia, pierad samym jaho nosam z kajuty vyśliznula Maška. U zubach jana trymala karobku šakaladu. Źviarok liohka, niby taja ptuška, šusnuŭ na palubu. Matrosy z hučnym rohatam i śvistam paśpiašalisia na dapamohu bocmanu. Sprytnaja Maška nie davalasia ŭ ruki, jana skakala, chavalasia. Tlum i mituśnia ŭźnialisia na parachodzie.

Padachvočanyja niečakanaj zabavaj, matrosy nie škadavali noh, haniajučysia za svavoĺnicaj.

— Palovu šakaladu tamu, chto adbiare karobku, — kryknuŭ bocman, dahaniajučy chvastatuju svavoĺnicu.

Alie voś malpa vypuścila karobku, a sama skočyla na mačtu.

Uzradavany bocman padchapiŭ karobku i adkryŭ jaje. Matrosy zazirnuli tudy i zarahatali. Karobka byla pustaja. Maška ž siadziela na mačcie, dajadala šakalad i papiskvala ad zadavaĺnieńnia.

A adzin raz bocman sabraŭsia pamyć brudny miašok. Jon pryviazaŭ jaho viaroŭkaj i kinuŭ praz kruhlaje akienca svajoj kajuty ŭ mora. Ad chutkaha ruchu parachoda miašok palaskaŭsia ŭ marskoj vadzie.

Pakinuŭšy miašok kupacca, bocman vyjšaŭ z kajuty, začyniŭ dźviery na kliuč i padniaŭsia na vierchniuju palubu. Raspraviŭšy vusy, kinuŭ pozirk na mora. Siarod drobnych chvaliaŭ pakazalasia vializnaja akula, a z vady pačali vyskokvać liatučyja ryby: napeŭna, ich spalochala akula. Palasatyja rybki pieraliatali cieraz parachod i nyrali ŭ vadu.

Abiedźvie malpački pačali padskokvać, sprabujučy lavić rybak. Alie rybki liacieli chutka, i malpy nivodnaj z ich nie zlavili. Dy voś Jaška i Maška razam padskočyli nad bortam i stuknulisia adna ab adnu. U tuju ž chvilinu pavietra skalanuŭ prareźlivy jenk, a malpy źnikli z paluby i boŭtnulisia ŭ vadu.

Uraz prakacilasia:

— Čalaviek za bortam!

Heta bocman, schapiŭšy vyratavaĺny kruh, sihanuŭ u mora.

Kali paviarnuli parachod nazad, čalaviek u mory zdavaŭsia liedź prykmietnaj kropkaj. Maraki zaŭvažyli, jak akula taksama paplyla tudy, dzie vidnieŭsia bocman. Usie zachvaliavalisia. Parachod išoŭ poŭnym chodam i bieśpierapynna hudzieŭ. Tak chacieli adahnać marskoha drapiežnika.

Akula źnikla pad vadoj. Vuń i jaje plaŭniki miĺhanuli pablizu bocmana. U kožnaha, chto stajaŭ na palubie, tryvožna ścisnulasia serca: ci ŭdasca vyratavać bocmana?

Chutka spuścili šliupku i vyciahnuli z vady bocmana i Jašku. Usie zrazumieli, što Maška patanula. U tuju ž chvilinu pablizu pakazalisia mahutnyja plaŭniki akuly.

Papiskvajučy, Jaška tuliŭsia da bocmana. Matrosam zdavalasia, što ŭ malpački na vačach śliozy.

Šliupku padniali na parachod. Bocman, uvieś mokry, moŭčki padaŭsia ŭ svaju kajutu. Jon adčyniŭ dźviery i ŭbačyŭ Mašku, jakaja siadziela na stoliku i hryzla šakalad z druhoj karobki. Marak aslupianieŭ, a Maška, schapiŭšy ahryzak šakaladu, kinulasia praz akno ŭ mora. Bocman padbieh da stala i nasilu prasunuŭ halavu ŭ akienca. Jon ubačyŭ malpačku, jakaja trymalasia na viarovačcy, jakoj jon pryviazaŭ miašok.

Marak zdahadaŭsia, što, kali malpy padali z paluby, Maška schapilasia za tuju viarovačku i vyratavalasia.