Zdareńnie
I. Šamiakin
Dačakalisia dnia, kali pajšoŭ śnieh, i pozna ŭviečary chlopcy rušyli na zadańnie. Pajšlo piać čalaviek: Anatoĺ, Danik, Cichan, Paviel i Lionik.
Alie plan apieracyi abmiarkoŭvali z kamisaram toĺki Danik i Ciška. Anatoĺ nie pryjšoŭ z mierkavańniaŭ kanśpiracyi, a novyja člieny arhanizacyi, jak bylo damoŭliena, ničoha nie viedali pra Liaĺkieviča i Sašu.
Saša viedala ŭsie detali hetaha plana. I stancyju, jakaja znachodzilasia kilamietraŭ za dzieviać ad ich vioski, za liesam, jana dobra viedala. Tamu jaje ŭjaŭlieńni byli takija jaskravyja, byccam raskrylisia ścieny chaty, rasstupiŭsia lies — i jana ŭsio bačyć najavŭ. Voś chlopcy vyjšli z liesu i pa hlybokim śniezie abychodziać pasiolak. Dobra, što idzie śnieh i zamiataje adrazu śliady. Voś jany liahli ŭ kustach na bierazie ručaja. Adhetuĺ da sklada niejkich mietraŭ trysta. Praviarajuć zbroju. Daliej paŭzuć toĺki troje — Anatoĺ, Ciška i Danik, zachutaŭšysia z halavy da noh u bielyja balachony, pašytyja joju, Sašaj, z tych nakruchmalienych, prapachlych naftalinam praścin, jakija nabyvala jašče ich maci ŭ pasah1 dočkam. Kalia štabialioŭ biarvieńnia, što navalieny na hety bok čyhunki, jakraz nasuprać sklada, zastajecca Anatoĺ, uzbrojeny niamieckim aŭtamatam: u vypadku čaho jon pavinien prykryć adychod chlopcaŭ. Daliej paŭzuć dvoje — Danik i Ciška. Samaje ciažkaje — pierabracca praz dva puci. Alie jany pierabirajucca. I voś užo stailisia za vuhlom sklada, čakajuć, kali niemiec, jaki vartuje sklad, nablizicca da ich…
Saša razumieje, što daremna jana ŭjaŭliaje ŭsio heta ŭžo katory raz za noč. Kali ŭsio dobra, sklady daŭno harać, a chlopcy viartajucca dadomu. Liepš zasnuć, kab nie pieražyvać, kab chutčej dačakacca brata.
I raptam — cichi stuk u šybu z dvara. Heta jon, Danik. Alie stuk haki tryvožny, taki nieciarplivy, što ŭ Sašy strašenna zakalacilasia serca: hora. Jana ŭmih saskočyla z piečy. Hetak ža chutka padchapilisia Polia i Liaĺkievič.
—Što zdarylasia? — spytaŭ kamisar na parozie, schapiŭšy chlopca za ruki.
—Cišku ranili, — liedź pramoviŭ jon.
—Kudy jaho ranila? — spytala Saša, adrazu zrazumieŭšy, što joj treba chutčej biehčy tudy. Hetak ža, jak tady, kali jana pracavala fieĺčaram i kali jaje voś tak unačy vyklikali da chvoraha, jana vobmackam pačala šukać vopratku, na Chadu ŭspaminajučy, dzie što liažyć.
Na dvare huliala zavirucha. Toĺki adčynili dźviery — u vočy sypanula suchim śnieham. Viecier źvinieŭ halinami maladoha kliona, vyŭ i śvistaŭ u ščylinach plota, u strasie chliava. Za šašoj hlucha stahnaŭ bor. Viecier biŭ u tvar. Nohi hlyboka pravaĺvalisia ŭ śniezie, i Saša spatykalasia, padala, pierapaŭzala hurby kalia aharodžaŭ, nie adčuvajučy, jak śnieh nabivajecca ŭ rukavy. Danik čas ad času spyniaŭsia, prysluchoŭvaŭsia.
Saša nie razumiela, što jon sluchaje i što možna ŭvohulie pačuć u hetym biaskoncym šumie, dy kali jašče da taho ž ad biehu hudzie i stukaje ŭ halavie. Alie ni pra što pytacca joj nie chacielasia. Jany išli moŭčki.
Saša za svaju praktyku bačyla niamnoha ciažkich ranieńniaŭ, adnak adrazu zrazumiela, što heta rana śmiarotnaja, što toĺki nieadkladnaja apieracyja ŭ dobrych kliničnych umovach, mahčyma, mahla b vyratavać žyćcio Cišku. Baliuča, da ślioz baliuča i kryŭdna stala joj, što jana ničym nie zdolieje pamahčy hetamu chlopčyku i mužnamu hieroju.