⁣

Šmat pryhožych liehiend zachavalasia pra naš Nioman. Davajcie pryhadajem adnu z ich. Daŭnym-daŭno, tysiačy hadoŭ nazad, z-pad vializnaha kamienia, dzie bje krynica, naradziŭsia slavuty asilak. Jaho nazvali Niomanam. Žyŭ jon siarod liasoŭ drymučych, luhoŭ šyrokich. Byŭ jon pryhožy, pracavity. Pryrodzie, liudziam, usiamu žyvomu dabrom placiŭ. Pa susiedstvie žyla rečka Loša. Byla jana huĺtajavataja, liažala ŭ ciańku dy saboju liubavalasia. Nikomu ad jaje nie bylo ni radaści, ni karyści. Loša časta zahliadala da svajho susieda, dzivilasia z jaho starannaści dy pracavitaści. Za maŭklivaść nazyvala jaho Niemancom.

Ciapier nichto i nie viedaje, nie pomnić, za što Niomanu pryhlianulasia rečka Loša. Pamiatajuć toĺki pra ich šykoŭnaje viasieĺlie. Huliala na im usia vialikaja radnia i žanicha, i niaviesty. Kaho tam toĺki nie bylo! Huliali, baliavali, maladym ščaścia dy dobraj doli žadali. Skončylasia viasieĺlie, pačalisia budni. Treba bylo žyć i pracavać.

Znoŭ Nioman-pracaŭnik nie viedaŭ ni dnia, ni nočy. Paiŭ, karmiŭ, dapamahaŭ usim, chto da jaho harnuŭsia: i čalavieku, i źvieru, i ptušcy, i rybie, i žyŭnaści ŭsiakaj. Ciešyŭ svaim vodnym liusterkam prybiarežnyja liasy, palietki, luhi, na svaich mahutnych rukach nasiŭ lodki, plyty, čoŭny. Nie adzin raz zaprašaŭ na šyroki prastor i svaju krasuniu nienahliadnuju. Toĺki taja zastavalasia abyjakavaja, raŭnadušnaja da ŭsiaho. Pa-raniejšamu nie chaciela padzialiać pracu, niahody i radaści svajho volata Niomana.

Nie pa dušy stala takoje žyćcio Niomanu. Adnojčy ciomnaj nočču kinuŭsia jon naŭcioki ad huĺtajavataj Lošy. Dzie poplavam bieh, dzie aziarcom, dzie ŭ čarot chavaŭsia. I toĺki potym u adkrytuju asilak pajšoŭ da mora.

Pračnulasia Loša, a kachanaha niama. Toĺki tady jana zrazumiela, jak važna daražyć kachańniem, davieram, pracaju, jak važna, kab ciabie kachali. Pačala dahaniać liubimaha ŭciekača, biehla pa dalinach dy pa nizinach. Alie sil nie chapala. Hukala, plakala, klikala na dapamohu, alie nichto nie chacieŭ dapamahać lianivicy. Toĺki praz niekaĺki kilamietraŭ pabačyla jana kachanaha. Chvaliami horkich ślioz kinulasia Loša ŭ abdymki da svajho viernaha asilka. Adčula, što žyć pa-raniejšamu, lienavacca — značyć adnoj zastacca, nazaŭsiody źniknuć, vysachnuć. Pačala dapamahać Niomanu. 3 časam i liudzi nie abminali jaje, budavalisia na bierahach Lošy. Paślia hetaha zažyli ŭ zhodzie Nioman dy Loša.

A Nioman-pracaŭnik i siońnia nikoli nie zabyvaje rodnyja miaściny.

Kožnuju viasnu, kožnuju vosień daždžlivuju viartajecca da maci svajoj — krynički, jakaja ciače z-pad vializnaha kamienia. Viartajecca siudy, kab sustrecca sa svajoj LoŠaj, sa svajoj maladościu, kachańniem.

Hetaja pryhožaja liehienda žyvie i pa siońniašni dzień.

A pra Nioman my havorym jak pra slavutuju raku, jak pra ŭvasablieńnie liosu bielaruskaha naroda, jak pra pomnik, raku-śviedku. Nievypadkova Nioman spraviadliva suadnosicca z našym nacyjanaĺnym honaram, našaj historyjaj, Baćkaŭščynaj. Nioman dlia bielarusa skladaje taki ž honar, jak i Volha dlia ruskich, Dniepr dlia ŭkraincaŭ, Visla dlia paliakaŭ.

Bielarusy ŭslavili mahutny Nioman u pieśniach, padańniach, kazkach. U honar Niomana hučać pryhožyja liehiendy, u jakich raka vystupaje zastupnicaj bielarusaŭ, ich nadziejaj i budučyniaj. Baćka Nioman — tak nazyvajuć u narodzie slaŭnuju raku.