⁣

Vicia Sakovič śviaciŭsia ščaściem: jon išoŭ u školu sa starejšym bratam Mikalajem — kursantam Vyšejšaha ahuĺnavajskovaha vučylišča. Brat pryjechaŭ na pabyŭku i adrazu zaśpiašaŭsia ŭ školu, kab naviedać nastaŭnikaŭ, raskazać staršaklaśnikam pra svajo vučylišča. Moža, chto z chlopcaŭ zachoča stać aficeram.

Malodšy brat paprasiŭ Mikalaja raskazać šaściklaśnikam pra siabie. Vieĺmi ŭžo ch&cielasia Viciu, kab siabry ŭbačyli Koliu ŭ vajennaj formie.

Mikalaj uvajšoŭ u šosty klas, i Vicievy adnaklaśniki adrazu akružyli jaho. 3 cikaŭnaściu pačali razhliadać vajennuju formu, našyŭki, znački.

Daviedaŭšysia, što Kolia Vasiĺjeŭ biezadkazna stavicca da vučoby, padvodzić klas, Mikalaj źviarnuŭsia da chlopca: — 3 uzrostam mnohaje pačynaješ razumieć inakš, asabliva ŭ armii. Viedaješ, kali ŭ ciabie jość sily i zdoĺnaści nie padvodzić svaich tavaryšaŭ, a ty ich śviadoma padvodziš, to ty prosta zdradnik!

Cišynia ŭ klasie stala napružanaj. Mikalaj zahavaryŭ užo miakčej:

—Ja zaŭsiody byŭ upeŭnieny, što dabjusia svajho, kali budzie treba. Alie toĺki ŭ armii zrazumieŭ, što šliachi nie adkryvajucca pierad tymi, chto nie zmahajecca z ciažkaściami. Vy, biezumoŭna, viedajecie, što takoje marš-kidok. Adnojčy pajšli my maršam. Idziom pa hlybokim śniezie hadzinu, druhuju. Kamandzir našaha ŭzvoda byŭ niastomny, išoŭ, jak i my, u poŭnaj ekipiroŭcy: procivahaz, zbroja, rečmiašok vahoj kilahramaŭ dziesiać.

Na pryvalie kamandzir abjaviŭ, što toj, chto žadaje, moža viarnucca.

Saldaty, jakija nie raźličvali na svaje sily, vyjšli sa stroju. U hetaj nievialikaj šarenzie akazaŭsia i ja. Kamandzir pastroiŭ nas i adpraviŭsia nazad. Pa tvary jaho ciažka bylo vyznačyć, asudžaje jon nas ci škaduje.

Stanovišča naša bylo boĺš vyhadnym: my viartalisia, a našym tavaryšam nieviadoma koĺki jašče daviadziecca iści napierad. My adčuli paliohku, bo viartacca možna bylo ŭ pavoĺnym tempie. Navokal, zdavalasia, usio zichaciela, uśmichalasia. Alie, ščyra kažučy, na dušy ŭsio ž bylo nie zusim radasna. Moj siabar Valodzia Paźniakoŭ, jaki razam sa mnoju i školu skončyŭ, i ŭ vučylišča pastupiŭ, stamiŭšysia, nie paviarnuŭ nazad, choć fizična byŭ slabiejšym.

Pastupova ad radaści viartańnia nie zastalosia i śliedu. My adolieli ŭžo vialikuju adliehlaść. Aŭtamat muliaŭ pliačo, ja sprabavaŭ pieści jaho to ŭ adnoj ruce, to ŭ druhoj, to braŭ na remień, to na nliačo. Usio navokal nieprykmietna pabliakla. Ja pierastaŭ liubavacca zichatlivihmi jelačkami i radavacca pryhožamu zimovamu dniu.

Pad viečar my dajšli, dakladniej, daciahnulisia. Jakim ža bylo paša ździŭlieńnie, kali my ŭbačyli svaich tavaryšaŭ! Ich pačyščanaja zbroja stajala ŭ piramidach, šyniali byli akuratna zapraŭlieny. Adny kursanty pisali piśmy, druhija huliali ŭ šachmaty, čytali — slovam, kožny.byŭ zaniaty spravaj. Da mianie, uśmichajučysia, padbieh Paźniakoŭ. Niahliedziačy na strašennuju stomu, ja hareŭ nieciarpieńniem vyśvietlić, što zdarylasia. Kali daviedaŭsia pra ŭsio, dyk abmiak zusim. Akazvajecca, kamandzir uzvoda paiijoŭ nas pa kruzie i, kali zastalosia ŭsiaho niekaĺki kilamietraŭ da pučylišča, prapanavaŭ viarnucca nazad. Hetym maršam liejtenant praviaraŭ našu silu duchu, nastojlivaść.

Mikalaj zamaŭčaŭ, abvioŭ pozirkam klas. Šaściklaśniki ŭvažliva hliadzieli na jaho.

— Voś raskazaŭ vam, i liahčej na dušy stala. Kažuć, kab pryznać svaje pamylki, treba taksama mieć mužnaść.