⁣

Kuĺt kamienia sa staražytnych časoŭ byŭ vieĺmi tryvalym. Jon macavaŭ vieru čalavieka ŭ najvyšejšuju silu i tym samym nadavaŭ toj ža sily i jamu samomu. Sivyja daŭnija valuny, jakim paklanialisia ŭschodnija slavianie, šmat dzie zastalisia niekranutymi i danieśli da nas simvaličnyja śliady zapavietnych tajamnic. Niezdarma tyja kamiani nazyvajuć śliedavikami.

Kamiani, na žaĺ, nie havorać. A kali b mahli havaryć? PIto b mahli raskazać nam cikavaha i nievierahodnaha? Alie, napeŭna, šmat jakich liehiend, jakimi časta abrastajuć kamiani.

Valun-śliedavik u Karaliova-Mastoŭskim liaśnictvie pamieram dva na paŭtara mietra nad ziamlioj uzvyšajecca toĺki niaznačnaj svajoj častkaj (santymietraŭ piaćdziasiat), a voś u ziamliu pahlybiŭsia dobra. Ploskuju pavierchniu kamienia zrezali šramy-treščyny, a nievialikija pahlyblieńni nadta ž nahadvajuć śliady žanočaj stupni. Pryčym adzin nahadvaje adbitak bosaj, a druhi — abutaj nožki. Voś što raspaviadaje nam pra heta liehienda.

Išla niejak Maci Božaja praz pušču. U jaje skuranym čaravičku ŭvieś čas štości muliala. Trapiŭsia jakraz joj na vočy kamień. Spynilasia jana kalia jaho, kab razucca i vykinuć tuju dakučlivuju parušynku, što muliala ŭsiu darohu nahu. Stala jana na kamień — na im i adbilisia dva roznyja śliady.

Tutejšyja žychary daŭno viedajuć pra tajamničy valun, a miesca, dzie jon znachodzicca, ličać śviatym. Daždžavoj vadoj, što źbirajecca ŭ śliadach, apaloskvajuć tvar, pramyvajuć vočy, nacirajuć chvoraje miesca. Kažuć, što taja vada liečyć i dapamahaje. A toj, chto šukaje ŭ kamieni enierhiju dlia ačyščeńnia, znachodzić i jaje. Kali dakranucca da kamienia končykami paĺcaŭ, adčuvajecca, jak pa ich nibyta prabiahaje tok, a ciela achoplivaje niezvyčajnaja chvalia lahody. Liudzi i siońnia prynosiać siudy svaje achviaravańni: vielikodnyja jajki, bulki, cukierki i navat hrošy.

Cikava, što pakinutuju na kamieni ježu nie čapajuć ni źviary, ni ptuški. Kali ž daravańni kladuć pad susiedniaje dreva, to jany źnikajuć u nastupnuju noč.

Žyćcio i čas śviedčać, što kamianiam nie toĺki paklaniajucca i vierać u ich niezvyčajnuju silu, časam pad imi šukajuć i schavanyja skarby. Pad hetym bielaviežskim valunom taksama šukali zalatyja šliem i šabliu, bo na heta miesca pakazvala adna z liehiend. Alie kamień byŭ skupym i nie addavaŭ svajho skarbu.

Liehiejdami, nibyta mocham, abros i stary valun lia vioski Jasień.

Liažyć jon na ŭskrajku polia i nahadvaje vializny kub, z jakoha ŭ nieba ŭźnieślisia koń z najeźnicaj. I zastalisia toĺki śliady konskich kapytoŭ i akamianiely ślied žanočaj nahi.

Zdaŭna kamień ździŭliaŭ niezvyčajnaj aŭraj. Nad im zaŭsiody panavala navat svajo nadvorje. Kali, skažam, niedzie pobač išoŭ doždž, dyk nad kamieniem jarka śviacila sonca. Spradvieku išli siudy prasić daždžu. U strašnuju suchmień, kali ŭžo nijakija malitvy nie dapamahali, žančyny z vioski ranicaj źbiralisia ŭ adnoj z chat. Za dzień jany pavinny byli napraści kudzieli, zrabić asnovu i vytkać ručnik. Potym kryžovym chodam nakiroŭvalisia da valuna, malilisia, prasili daždžu.

Kamień abmyvali śviatoj vadoj i vycirali ručnikom. U tuju ž noč ci ŭ pieršyja try dni abaviazkova išoŭ doždž.

Moža, majuć racyju tyja, chto śćviardžaje, što ŭ takich miescach kaliści byli jazyčnickija kapiščy1, a kamiani služyli altarom dlia achviaravańniaŭ.