Беларуская лацінка

Strakaza

Ja. Kolas

Чытаць гэты тэкст кірыліцай

Nadzvyčaj jasnaja, spakojnaja ranica vydalasia ŭ hety dzień. Voziera lahodna pakalychvala svaje chvali. Kab pačuć ich šum, treba bylo ŭvažliva prysluchoŭvacca da havorki drobnych chvaĺ, što, jak srebra, pieralivalisia na soncy. Toĺki palosku taniusieńkaj bielaj pieny pakidala voziera ŭzdoŭž svajho bieraha. Tym, chto siadzieŭ u hety čas nad vozieram, liubavaŭsia srebram jaho chvaĺ i ŭsluchoŭvaŭsia ŭ ich muzyku, davialosia pabačyć nadzvyčaj cikavy maliunak. 3 piasčanaha i niehlybokaha dna voziera vypaŭzali na bierah dziŭnyja, zielienavataha kolieru istoty, padobnyja da vadzianych žukoŭ. Vypaŭzšy z voziera, žuki niekatory čas nieruchoma siadzieli na cioplym piasočku. I na vačach z imi adbyvalasia dziŭnaja źmiena: z žuka vyklioŭvalasia maladzieńkaja tonieńkaja strakozka z prazrystymi kryĺcami.

Strakozka razhortvala kryĺcy i žvava padymalasia ŭ pavietra. Tak naradžalasia novaje stvareńnie. Praz paru chvilin cely roj chutkich strakozak zakružyŭsia nad vozieram. Jak radasna i viesiela pačynalasia maladoje žyćcio! Zdavalasia, kanca nie budzie jaho radaści. Strakoźki mitusilisia ŭ pavietry, hanialisia adna za druhoju, lavili kamarykaŭ. Navat nie zaŭvažyli, jak sonca pačalo śchiliacca na zachad, spuskacca nad ziamlioju, a potym i zusim schavalasia za liesam. U pavietry značna pachaladziela, paciahnula viĺhaćciu. Kropieĺki jaje stali vystupać na prazrystych kryĺcach strakozak, i liatać im stala namnoha ciažej.

Strach aharnuŭ maladych strakozak, bo jany nie viedali žyćcia. Heta byŭ pieršy dzień ich vieku. Adna strakozka, abciažaranaja kropieĺkami rasy, liedź-liedź daliaciela da aĺchovaha kuścika, što stajaŭ nad vozieram, i prysiela na jaho liścik. Jana vieĺmi pierapalochalasia i dumala, što žyćcio jaje ŭžo skončylasia. A noč byla śviežaja, chalodnaja. «Kaniec!» — dumala strakozka. Alie nazaŭtra zmrok raźviejaŭsia, paśviatliela, i narešcie ŭzyšlo soniejka. Jano absušyla viĺhotnyja kryĺcy strakoźki, što prytulilasia na aĺchovym kuściku, i jana adžyla. Da jaje viarnulasia žyćciovaja sila. Niepasluchmianymi lapkami jana stresla astatki rasy na kryĺcach. Viadoma, joj vieĺmi pamahlo sonca. Strakozka zusim adžyla. Jana adčula silu, i joj zachacielasia pahuliać, pakružycca ŭ pavietry, dzie ŭžo mitusiŭsia cely roj strakozak.

Nastupny viečar, zmrok, viĺhać i cholad užo nie palochali jaje, bo jana viedala, što nadydzie novy jasny dzień. I byla ŭpeŭniena, što tak budzie zaŭsiody. Alie jana mocna pamylilasia. Na śviecie viečnaha niama ničoha.

Žyćcio ŭvieś čas mianiajecca. Adna jaho forma źmianiaje druhuju. Taki zakon žyćcia. Tak zdarylasia i tut. Nadvorje źmianilasia. Na nieba naplyli chmary i zaciahnuli jaho. Padźmuŭ chalodny viecier, niekaĺki dzion lili daždžy. Biednaja strakozka zusim źmierzla ad choladu. Praz koĺki dzion haračaje sonca ŭžo nie mahlo ažyvić strakozku. I nie davialosia joj užo viesialicca ŭ prazrystym pavietry. Viestka ab tym, što strakozka zahinula, abliaciela bierah šmatviakovaha voziera.

Mahutny dub, što stajaŭ nad vozieram, samotna zašumieŭ svaim viercham i skazaŭ:

— Biednaje ty stvareńnie, strakozka! Čamu ty zahinula biez času? A tamu, što adnym aĺchovym kustom nieĺha abmiažoŭvać svajo žyćcio. Na śviecie jość šmat utuĺnych kutočkaŭ i schoviščaŭ, dzie možna pieračakać i schavacca ad roznych niahod.