⁣

Pajšoŭ ja ranicaj u pieraliesak niedalioka ad siadziby zapaviednika. Nieŭzabavie ŭzvyšanaja miascovaść prykmietna źnizilasia, i ja trapiŭ u husty i viĺhotny aĺchovy lies. Zamiest redkich jalin i biarozak usiudy ciamnieli stvaly starych šmathadovych aliešyn.

Prajšoŭ jašče trochi i apynuŭsia kalia zaraśnikaŭ lazy, jakimi pačynalasia balotca. 3 jaho vyciakaŭ nievialiki i nie vieĺmi šyroki, alie davoli hlyboki ručaj.

Prysieŭšy na niźki biarozavy pianiok, ja zadumaŭsia. U pavietry adčuvalasia prachaloda. Panavala cišynia.

Raptam ja adčuŭ šolach u tryśniahu. Niešta miĺhanula siarod balotnaha zieĺlia, i ja zaŭvažyŭ, jak adtuĺ vyskačyŭ niejki sprytny źviarok i spyniŭsia kalia staroj pakryŭlienaj viarby, što liažala pierada mnoju na zialionaj viĺhotnaj travie.

Zazichaciela mokraje karyčnievaje futra na hnutkim zhrabnym cielie ŭ śviatlie ranišniaha sonca, što prabilasia praz šeryja chmary. U zubach źviarok trymaŭ miortvuju vadzianuju palioŭku, jakuju liudzi časta nazyvajuć vadzianym pacukom, nie majučy na heta nijakich surjoznych padstaŭ. Ruchi źviarka byli vieĺmi chutkija, liohkija i plastyčnyja. Vočy maje liedź paśpiavali sačyć za im.

Źviarok paklaŭ svaju zdabyču na travu, ahliedzieŭsia i prysluchaŭsia.

Niešta jaho, mabyć, nie zadavolila. Jon schapiŭ palioŭku, pieranios jaje krychu daliej i paklaŭ pamiž karanioŭ voĺchi. Znoŭ niervova ahliedzieŭsia, naściarožana pavaročvajučy halavu va ŭsie baki, i raptam z niejkaj prahnaj, zlosnaj paśpiešlivaściu nakinuŭsia na zdabyču i pačaŭ jeści.

Zaniaty svajoj spravaj, jon nie zaŭvažaŭ majoj prysutnaści, a ja pa-raniejšamu siadzieŭ nieruchoma na svaim piańku, zamaśkiravany laźniakom, i naziraŭ za ruchavym, niepasiedlivym źviarkom.

Heta, biassprečna, byla norka, alie ja adrazu ŭbačyŭ, što jana krychu boĺšaja za našu zvyčajnuju norku. I mordačka ŭ jaje źvierchu ciomnaja, a źnizu bielaja. Pa hetych prykmietach ja zrazumieŭ, što norka nie jeŭrapiejskaja, jakaja advieku vialasia i viadziecca na Bielarusi, a zaviezienaja ŭ zapaviednik, amierykanskaja. U našaj norki i vierchniaja i nižniaja častki mordački adnoĺkava bielyja.

Niešta znoŭ zaniepakoila źviarka, i jon z malankavaj chutkaściu źnik pamiž karanioŭ voĺchi, zachapiŭšy z saboju reštki zdabyčy. Dzie jon padzieŭsia, ja razhliedzieć nie paśpieŭ, nastoĺki heta bylo imhnienna i niečakana.

Ja ŭžo źbiraŭsia ŭstać i pajści, alie praz niekaĺki chvilin norka źjavilasia znoŭ kalia voĺchi hetak ža raptoŭna, jak i źnikla pierad tym. U nastupnaje imhnieńnie jana apynulasia kalia ručaja, ślizhanula ŭ vadu i paplyla.

Ciapier ja ŭbačyŭ, jak plavaje norka. Nie tak, jak andatra ci vydra.

Andatra plavaje z dapamohaj adnych toĺki zadnich lap i pliaskataha z bakoŭ chvasta. Vydra viasluje ŭsimi čatyrma lapami pa čarzie, robić imi takija samyja ruchi, jak i pry chadźbie pa ziamli, a norka adšturchoŭvalasia abiedźviuma piarednimi i zadnimi lapami adnačasova. Pry hetym usio ciela jaje to vyciahvalasia, to ściskalasia, robiačy chvalistyja ruchi. Plyla jana davoli chutka i nieŭzabavie źnikla za pavarotam ručaja.

Paślia takoj sustrečy ja zacikaviŭsia aklimatyzacyjaj amierykanskich norak u Biarezinskim zapaviedniku. Chutka daviedaŭsia, što amierykanskija norki razmnožylisia i raspaŭsiudzilisia nie toĺki na terytoryi zapaviednika, alie i dalioka za jaho miežami, va ŭsich susiednich rajonach.

A pačalosia ŭsio ŭ 1953 hodzie, kali sto sorak dźvie amierykanskija norki byli pryviezieny i vypuščany na voziery Palik. U nastupnym hodzie tudy ž zavieźli jašče sto dvaccać vosiem, a zatym i jašče piaćdziasiat vosiem amierykanskich norak.

U hetym i byla niepradumanaść, bo ŭ vadajomie dlia takoj vialikaj koĺkaści nienasytnych źviarkoŭ nie chapila naturaĺnaha kormu. Norki źniščyli nieŭzabavie ŭsich vadzianych paliovak, jakich bylo tam vieĺmi mnoha. Źniščyli ŭsio, što možna bylo źjeści, i razbrylisia šukać sabie zdabyču pa bližejšych vioskach. Uvišnyja i sprytnyja źviarki pranikali ŭ pošukach ježy ŭsiudy. Jany pabiralisia ŭ chaty, u chliavy, puni i pierš za ŭsio ŭ kuratniki. Miascovyja žychary skardzilisia, što heta sapraŭdnaja navala.

Takim voś čynam raŭnavaha ŭ pryrodzie byla parušana.