⁣

Takoha zaciažnoha daždžu nie bylo za ŭsie dni majho adpačynku, jaki ja pravodziŭ na liasnoj rečcy Uśvicy. Japhče ŭčora paślia navaĺnicy nieba niby rasčynilasia, na ziamliu palilisia hustyja strumieni liŭnia.

Schavaŭšysia ŭ palatcy, z tryvohaj naziraŭ, jak vychodzila z bierahoŭ raka. Chutka navat kustoŭje viarby, što služyla schovankaj na rybalcy, apynulasia ŭ vadzie. Ja pieranios svaju palatku na pahoračak, i pierad vačyma paŭstala niaradasnaje vidovišča. Pa race plyli sarvanyja z bierahoŭ drevy, stažki śviežaha siena. Vada razmyla babrovuju placinu. Burnaja pavodka pahražala zatapić schavanyja za joju chatki źviarkoŭ.

Stychija bušavala niekaĺki dzion. Kali livień spyniŭsia, ja zaŭvažyŭ kalia prarvanaj placiny niezvyčajny ruch. Niejki sprytny padvodnik padchoplivaŭ drevy, što plyli pa race, i ŭparta nakiroŭvaŭ ich da razburanaj placiny. Ja pačaŭ uvažliva nazirać. 3 vady zredku pakazvalisia nievialikaja hrušapadobnaja haloŭka i buraja śpina nieznajomca. U abdymkach źviarka zaŭvažyŭ ladny abrubak dreva, jakim jon imknuŭsia zaharadzić placinu. «Dyk heta ž babior!» — pramiĺhnula radasnaja zdahadka.

Raniej pabačyć žyvoha babra, zahadkavaha žychara tutejšaj raki, nie davodzilasia. Źviarok vieĺmi aściarožny i na vočy amaĺ nie trapliaŭsia. Vidać, nadzvyčajnyja abstaviny prymusili babroŭ zabycca na niebiaśpieku i ŭziacca za ramontnyja raboty nie nočču, jak zvyčajna, a siarod bielaha dnia.

Zajmaĺna bylo nazirać za vyratavaĺnaj apieracyjaj. Dziejničaŭ cely kanviejer. Na supraćliehlym bierazie Uśvicy zachavalisia kusty asińniku. Babry padplyvali da ich, pracavali vostrymi zubami. Dreva taŭščynioj z dobry teliefonny slup valilasia ŭ vadu. Mienšyja źviarki pierahryzali jaho na častki, padchoplivali piarednimi lapkami i chucieńka plyli da placiny. Nichto nie mitusiŭsia, kožny rabiŭ svaju spravu.

Budaŭničy materyjal prymaŭ sprytny źvier i akuratna ŭkladvaŭ na placinu. Heta, musić, byla maci. Toŭsty babior nahliadaŭ za rabotaj. Kali placinu adramantavali, važak praplyŭ uzdoŭž, uvažliva abmacaŭ kožny ŭčastak, pierakanaŭsia, što zbudavańnie tryvalaje, nadziejnaje, zrabiŭ raźvitaĺny kruh i daŭ nyrca.

Ja ŭžo kiravaŭsia da palatki, jak lia samych noh kalia bieraha miĺhanuŭ u vadzie ciomny cień. Babior! Natknuŭsia na vyviernuty korań ajoru1 i spyniŭsia. Vidać, nadumaŭ padsilkavacca paślia napružanaj pracy.

Ciapier ja moh razhliedzieć babra. U jaho bylo doŭhaje, da mietra, tulava, piarednija ŭčepistyja lapki z vostrymi kipciurami, a zadnija, boĺš masiŭnyja, doŭhija, z pieraponkami na paĺcach. Adnym slovam, sapraŭdny akvalanhist.

Viečaram na moj astravok zavitaŭ jehier. Ja z zachaplieńniem raskazaŭ jamu pra vyratavańnie placiny babrami. Toj nikoĺki nie ździviŭsia, a toĺki zaŭvažyŭ:

Jany i Uśvicu vyratavali.

Jak vyratavali?! Ad kaho?

Ad mielijarataraŭ, — adkazaŭ jehier.

Akazvajecca, pryjšli «pieraŭtvaraĺniki» pryrody, vysiekli pieralieski, vysušylitarfianiki, baloty. I začachla Uśvica. Byla paŭnavodnaj rakoj — zrabilasia malieńkim ručajkom. Usio navokal pačalo vysychać. Nie bylo dzie prytulicca źvieru, ptušcy. U akruzie zastalisia toĺki vioski z nazvami Babrova, Babry, Babrovičy dy proźviščy Babrovy, Babrovičy, Babroŭskija. Hetyja nazvy — znak taho, što miascovyja žychary na praciahu stahoddziaŭ mieli spravu z babrami.

Babry adstupali pierad hroznymi mielijaratarami až da viarchoŭja Uśvicy, a potym raptam zaŭparcilisia. Niekaĺki siezonaŭ mielijaratary čyścili kanavy, kab spuścić vadu ŭ rečku, a babry nie sastupali. Nie paśpieje ekskavatar adyści ad rečki, jak babior pačynaje ŭzvodzić placinu tryvaluju asnovu z vialikaha biarvieńnia i piasku. Adzin raz razburyli zroblienaje babrami, druhi raz. Na treci raz zrazumieli, što babry ratujuć siabie i rečku. I liudzi sastupili mudraści babroŭ.